تاریخ و فرهنگ (Sep 2024)

جای‌گزینِ الکسیس کارِل برای علوم تمدن غربی بازفهم پیام اصلی انسان موجود ناشناخته

  • حامد خانی (فرهنگ مهروش)

DOI
https://doi.org/10.22067/jhistory.2024.89013.1317
Journal volume & issue
Vol. 56, no. 1
pp. 11 – 39

Abstract

Read online

کتاب انسان، موجود ناشناخته اثر الکسیس کارِل یکی از پرخواننده‌ترین آثار سدۀ 20میلادی است که پس از انتشار در سال ۱۹۳۵م/ 1314ش، در سراسر جهان ازجمله ایران مورد توجه قرار گرفت. شهرت نویسنده به­عنوان برندۀ جایزۀ نوبل پزشکی اعتبار ادعاهای کتاب را افزود و سبب شد جریان‌های فکری مختلف با اندیشه‌های متنوع به محتوای آن استناد کنند. تا پایان سدۀ 20میلادی، این کتاب همچنان موضوع بحث‌های جهانی بود و شواهدی از تأثیر گستردۀ آن هنوز در برخی نقاط جهان، ازجمله ایران، مشاهده می‌شود. با گذشت حدود ۹۰ سال از انتشار کتاب، اختلاف‌نظرها در فهم پیام اصلی آن ادامه دارد. حامیان و منتقدان پیام‌هایی را برجسته کرده یا نادیده گرفته‌، و مثلاً برخی مترجمان فارسی بخش‌هایی از محتوا را تحریف کرده‌اند. در قیاس با ابهامات موجود از یک ‌سو و حجم بزرگ استنادات به کتاب از دیگر سو، تلاش کمی برای شناخت ایده‌‌های بنیادی کتاب صورت گرفته، و زمینۀ فرهنگی شکل‌گیری کتاب، پی‌آمدهای اجتماعی و فرهنگی انتشار آن در سطح جهانی، و نقدهای مختلف بر محتوای اثر نیز کم‌تر تحلیل شده است. در این مطالعه همچون تلاشی آغازگرانه برای پیشبرد این اهداف بناست با تحلیل استنباطی و مفهومی محتوای کتاب و آثاری که در پیوند با آن نوشته شده‌اند به درک دقیق‌تری از افکار بنیادی نویسنده دست یابیم.

Keywords