Yoksulluğa Hak Temelli Yaklaşım / Rights Based Approach to Poverty

Abstract

Yoksulluk insanca yaşama hakkının ihlalidir ve varlığını ‘kalıcı eşitsizliklerin’ korunması ile sürdürür. Günümüz tüketim toplumu pratiğinde asgari bir mal-hizmet sepetini karşılayacak gelire sahip olmayan insanların olduğu gibi, aşırı tüketim nedeniyle sağlık sorunları yaşayan insanların da yaşam hakkı risk altındadır. Küreselleşme süreci ile etki alanı genişleyen neoliberalizm insanları ve yaşamlarını hızla dönüştürürken derinleşen eşitsizlikler, her insanın onur ve haysiyetine yaraşır bir hayat sürme hakkını tehdit etmektedir. Yoksul kitlelerin haklarını kullanabilen, savunabilen ve geliştirebilen bireyler olarak toplumsal yaşamda hak ettikleri yeri almaları için atılması gereken adımlar insanlık ailesini ve geleceğini, doğrudan ve yakından ilgilendirmektedir. Şu hâlde yoksulluğu herkes için ve kalıcı olarak ortadan kaldırabilmenin yollarından biri meseleye hak temelli yaklaşmaktan geçmektedir. Bu çalışmada yoksulluk hak ihlallerini derinleştiren sosyal bir sorun olarak ele alınırken yoksullukla mücadeleye hak temelli yaklaşım neoliberal dönüşüm sürecinde belirleyici ve işlevsel etkiye sahip olduğu düşünülen eğitim, çalışma, kalkınma ve direnme hakları özelinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. / Poverty is a violation of the human right to live and continues its existence with the protection of the permanent inequalities. In today’s consumer society practice, the right to life for people with health problems due to excessive consumption is at risk, as well as people who do not have the income to cover a minimum of goods and services. With the globalization process, expanding neoliberalism threatens the right of every human being to live a life worthy of dignity while the deepening inequalities rapidly transform people and their lives. The steps that need to be taken in order to take the place they deserve in the social life as individuals who can use, defend and develop the rights of the poor masses concern the human family and its future directly and closely. Thus, one of the ways to eliminate poverty permanently and for all, is to approach the issue with rights-based approach. In this study, while poverty is considered as a social problem that deepens the rights violations, the right-based approach to the fight against poverty has been tried to be evaluated in terms of education, work, development and resistance rights which are considered to have a determining and functional effect in the neoliberal transformation process.

Keywords

• Yoksulluk
• İnsan hakları
• Hak temelli yaklaşım
• Poverty
• Human rights
• Right based approach