Konrad Zawiłowski – doktor muzykologii solistą Wiener Hofoper. Kariera sceniczna

Abstract

Konrad Zawiłowski (ur. 1880 r. w Krakowie, zm. 1952 w Berlinie) odznaczył się jako pierwszy polski muzykolog, absolwent Uniwersytetu Wiedeńskiego w 1902 r. Bardziej spektakularna była jednak jego kariera artystyczna. W 1903 r. debiutował na scenie Opery Warszawskiej, następnie występował w Teatrze Miejskim we Lwowie, po czym przez trzy sezony (1904–1907) był głównym barytonem wiedeńskiej Hofoper, do której zaangażowany został przez Gustava Mahlera. W tym czasie odznaczył się tez jako pierwszy Polak, solista Festspielhais w Bayreuth (1904 r.). Dziś postać Zawiłowskiego jest zapomniana, zarówno jako muzykologa, jak i artysty. Poświęcone Zawiłowskiemu hasło w Encyklopedii Muzycznej PWM jest wyjątkowo skromne i lakoniczne (bez podanej bibliografii). O Zawiłowskim nie pisano także z okazji Roku Moniuszkowskiego, choć jego praca doktorska poświęcona była właśnie Stanisławowi Moniuszce. Również w 2019 r. podczas wystawy zorganizowanej w Wiedniu z okazji jubileuszu 150-lecia Wiener Staatsoper (Hofoper) całkowicie zabrakło informacji na jego temat. Nieliczne wzmianki dotyczące Zawiłowskiego pojawiają się dziś w pojedynczych pracach. Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie sylwetki Zawiłowskiego jako artysty śpiewaka, znanego zarówno polskim scenom operowym jak i wielu teatrom w Austrii i Niemczech. Postawione zostało też pytanie dotyczące wyboru przez Zawiłowskiego studiów muzykologicznych oraz kariery zawodowego śpiewaka. W badaniach nad życiorysem i karierą Zawiłowskiego zostały wykorzystane materiały zgromadzone w Archiv der Universität Wien, a przede wszystkim szereg czasopism wydawanych w Wiedniu, Berlinie, Warszawie, Lwowie i Krakowie. Autor posłużył się także afiszami teatralnymi oraz bazą internetową Wiener Staatsoper. W zdecydowanej większości dostarczają one całkowicie nieznanych dotąd informacji.