İstem (Dec 2016)
ÖZKENT ŞEHRİ, TÜRKLER’İN İSLÂMLAŞMASI VE İSLÂM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNİN GELİŞMESİNDE ROLÜ
Abstract
Kırgızistan’ın güneybatısında yer alan tarihî Özkent şehri, bugün Özgön diye anılır ve bilinir. Özkent’in de içinde bulunduğu Fergana havzası, çok eski tarihlerden itibaren Türkistan coğrafyasında öne çıkan önemli bölgelerden biri olmuştur. O gün Fergana’nın merkezi olan Özkent, özellikle bugünkü Kırgızistan topraklarında İslam’ın ilk yayılma sürecinde çok önemli bir rol oynamıştır. Nitekim daha III/IX. asrın başlarında İslam’la tanışan bu şehir, henüz İslamiyet’i kabul etmemiş Türklerle sınır konumunda idi. Dolayısıyla dârulharbe en yakın bir sınır (suğur/serhat) şehri olarak, bugünkü Kırgızistan topraklarında İslam’ın yayılmasına öncülük etmiştir. İslam kaynaklarında o dönem büyük ve mâmur bir şehir olarak anlatılan Özkent, zengin çarşıları, ilim halkaları, camileri vd. İslamî yapıları ile göz kamaştıran bir şehir konumundadır. Bu şehirden Özkendî nisbesiyle tanınan birçok âlim yetişmiş olup Fetâvâ adlı eseri ile tanınan Hanefî fakihi Kâdîhan ve muhaddis Ali b. Süleyman bunlardandır. Özellikle Şemsüleimme ünvanı ile bilinen meşhur büyük Hanefi fakihi İmam es-Serahsî, bu şehirde yaşadığı uzun hapis yılları süresince muazzam eseri el-Mebsut ve diğer birçok eserini burada öğrencilerine yazdırmıştır. Serahsî nisbesiyle bilinse de ömrünün en verimli dönemi bu şehirde geçmiş ve kabri burada bulunan bu büyük alim, halen bu şehir ve çevresinin ilmî-manevî havasına büyük değer katmaya namzettir. O ve diğer âlimlerin buradaki varlığı Özkent’te İslam kültür ve medeniyetinin yükselmesine büyük katkı sağlamıştır