هنر اسلامی (Nov 2021)

سیر تاثیر گذاری نمادها، نشانه ها در تبیین معنای معماری در خانه های تاریخی دوره قاجارنمونه موردی شهرهای اردبیل ، تبریز ، ارومیه

  • هومن محبی گرمی,
  • رضا فرمهینی فراهانی,
  • محمد مهدی غیائی

DOI
https://doi.org/10.22034/ias.2021.296678.1669
Journal volume & issue
Vol. 18, no. 43
pp. 517 – 529

Abstract

Read online

نمادها عبارت‌اند از هر چیزی که به‌عنوان معرف یا نمایندۀ گونه‌ای از خود که وجود داشته است. انتخاب یک عنصر یا گونه از میان همه گونه‌های موجود و برجسته کردن شیوه‌های گوناگون آن پدیده یا عنصر بوده که آن را تبدیل به نماد یا نشانه کرده است. نشانه هر چیزی است که بتواند با ظهور خود امر دیگری را در پس خود نمایان سازد. چگونگی نمودار کردن این امر به حوزۀ شناخت‌شناسی و معناشناسی در این حوزه برمی‌گردد. پژوهش حاضر به روش تفسیری – تاریخی با بررسی ساختار نمادها و نشانه‌ها، ساختارهای متفاوت در حوزۀ معماری و روابط علتی هر کدام را در بناهای تاریخی دورۀ قاجار ارزیابی کرده است. برای کاوش روابط علت و معلولی در خانه‌های تاریخی شهر اردبیل،‏ تبریز و ارومیه ‏‏که از لحاظ ساختارهای ظاهری و اجرایی متنوع‌ترین خانه‌های تاریخی دورۀ قاجار را دارند، انتخاب شده است. ‏یافته­های پژوهش نشان می‌دهد که خصوصیات و ویژگی‌های علی، شباهت‌ها و تفاوت‌ها هر یک از نمونه‌های موردی به‌صورت خاص و منحصربه‌فرد با تکیه‌بر ارزش‌های آن‌ها از لحاظ مقیاس‌های ترتیبی و مقیاس‌های نسبی قابل متکی است. بار معنای معماری هریک از آن‌ها به‌صورت جداگانه ارائه گشته و خصوصیات و ارتباطات آن‌ها با یکدیگر نیز بررسی ‌شده است.اهداف پژوهششناسایی معنا و مفهوم نمادها و نشانه‌ها در معماری دورۀ قاجار در خانه‌های تاریخی در شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه.شناسایی عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری نمادها و نشانه‌ها در معماری خانه‌های تاریخی دورۀ قاجار.سوالات پژوهشرابطه علت و معلول میان نمادها و نشانه‌های موجود در خانه‌های تاریخی دورۀ قاجار در شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه و ارتباط هر یک از آن‌ها در شهرهای موردمطالعه چیست؟معنای معماری هرکدام از نمادها و نشانه‌های خانه‌های تاریخی دورۀ قاجار در شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه چیست؟

Keywords