بررسی اثر سیستم های اگروفارستری و کشت متداول بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم ) (Triticum aestivam L. و جو (Hordeum vulgare L.)

Abstract

در سال‌های اخیر پایداری کم سیستم‌های کشت متداول، تخریب زمین و کاهش حاصلخیزی خاک تهدیدی بزرگ برای بهره‌برداری کشاورزی شده است، این امر منجر به توجه بیشتر به سیستم‌های مختلف اگروفارستری از جمله زراعت راهرویی در مناطق مختلف جهان شده است. به منظور بررسی مزایای سیستم‌های کشت مخلوط مبتنی بر درخت، پژوهشی در منطقه سامان شهرکرد در سال زراعی 94-1393 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل انواع سیستم‌های کشت: سیستم بادام (Amygdalus communis L.)- گندم (Triticum aestivam L.)، بادام- جو (Hordeum vulgare L.) و تک کشتی گندم و تک کشتی جو بودند. صفات شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، طول سنبله، ماده خشک آخر فصل، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه (در واحد سطح و واقعی)، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت جو و گندم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان عملکرد دانه در واحد سطح (456 گرم در مترمربع) در سیستم اگروفارستری (بادام- جو) و کمترین عملکرد دانه در واحد سطح (233 گرم در مترمربع) در اگروفارستری (بادام- گندم) به دست آمد. همچنین ماده خشک، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، تعداد پنجه و طول سنبله در سیستم‌های مختلف کشت در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی‌داری داشتند، کاشت جو در سیستم (بادام- جو) سبب افزایش 14 درصدی میزان ماده خشک تولیدی و افزایش 28 درصدی عملکرد دانه شد و میزان ماده خشک برای گندم- بادام چهار درصد بود. طول سنبله نیز در هر دو گیاه در سیستم اگروفارستری افزایش یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که گیاه جو به دلیل بهره‌گیری بهتر از منابع، عملکرد و ماده خشک بیشتر در مقایسه با گیاه گندم، گزینه مناسب‌تری برای مخلوط با درختان بادام برای تولید غلات در منطقه مورد پژوهش ‌می‌باشد.

Keywords

• تک‌کشتی
• درخت بادام
• رقابت
• زراعت راهرویی
• سیستم زراعی