بررسی فقر چندبعدیِ مناطق شهری ایران در دوره 1383 الی 1398: به‌کارگیری وزن‌های حاصل از تحلیل تناظر چندگانه در روش آلکایر-فوستر

Abstract

در این پژوهش فقر چندبعدی مناطق شهری ایران در دوره 1383 الی 1398 با استفاده از 13 نماگر در 4 بعد اندازه‌گیری شده است. ابتدا با استفاده از روش تحلیل تناظر چندگانه (MCA) وزن هر کدام از نماگرها تعیین می‌شود. سپس با روش آلکایر-فوستر و با استفاده از وزن‌های یاد شده، مرحله شناسایی و تجمیع فقر چندبعدی برای خانوارهای نمونه صورت می‌گیرد و شاخص‌های فقر به صورت سری زمانی و منطقه‌ای محاسبه می‌گردد. یافته‌ها نشان می‌دهد که در دوره 16 ساله روند فقر چندبعدی به‌ طورکلی نزولی و محدب است، اما در دو سال آخر نسبت سرشمار صعودی شده است. توقف روند نزولی و صعودی شدن شاخص‌های فقر چندبعدی بیان‌گر گسترش فقر، به‌ خصوص پس از رکود تورمی 1397 است. بررسی منطقه‌ای هم نشان می‌دهد که کمترین و بیشترین مقدار نسبت سرشمار و سرشمار تعدیل‌شده فقر چندبعدی در مناطق شهری مربوط به استان‌های مازندران و سیستان و بلوچستان است. آزمون استواری و استنباط آماری یافته‌های فوق را تایید می‌کند. مقایسه وزن‌های حاصل از روش تحلیل تناظر چندگانه با وزن‌های برابر و تو در تو نشان‌گر آن است که این وزن‌ها نسبت به دو نوع دیگر، نسبت سرشمار کمتری حاصل می‌کنند و برای سیاست‌گذاری اقتصادی در شرایط کمبود منابع مفید‌تر هستند.

Keywords

• فقر چند بعدی
• روش آلکایر- فوستر
• روش تحلیل تناظر چندگانه