مجله دانشکده پزشکی اصفهان (Aug 2016)
بررسی اثر نالتروکسان در مسمومیت غیر عمدی با متادون
Abstract
مقدمه: امروزه، مسمومیت با متادون نه فقط در کسانی که قصد ترک مواد مخدر را دارند؛ بلکه حتی در کسانی که این دارو را به صورت اتفاقی و ناخواسته مصرف می‌کنند، رو به افزایش است. همچنین، عوارض و مرگ و میر ناشی از مسمومیت نیز افزایش یافته است. در درمان مسمومیت با متادون، نالوکسان به صورت تزریقی استفاده می‌شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر نالتروکسان (آنتی‌دوت به صورت خوراکی) در مسمومیت غیر عمدی با متادون بود. روش‌ها: این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی آینده‌نگر بود که بر روی 64 بیمار مسموم غیر عمدی با متادون (در دو گروه مورد و شاهد) كه دارای علایم بالینی مسمومیت بودند و به بخش مسمومین بیمارستان نور و حضرت علی اصغر (ع) اصفهان از مهرماه سال 1392 تا مهر ماه 1393 مراجعه کرده بودند، انجام شد. پس از انجام اقدامات اولیه، هر دو گروه به دلیل کاهش سطح هوشیاری با یا بدون دپرسیون تنفسی، نالوکسان 4/0 میلی‌گرم وریدی دریافت کردند تا هوشیاری به صورت کامل برگشت کرد. افراد گروه مورد، به محض بازگشت هوشیاری و توانایی بلع، یک عدد کپسول نالتروکسان 25 میلی‌گرم دریافت کردند. علایم حیاتی و سطح هوشیاری در هر دو گروه مورد مطالعه از بدو ورود تا زمان ترخیص مورد بررسی قرار گرفت. برای مقایسه‌ی متغیرهای مورد مطالعه، از آزمون‌های t، ANOVA، 2χ و Mann–Whitney استفاده شد. یافته‌ها: میانگین سن افراد در گروه مورد برابر با 21/9 ± 58/29 سال و در گروه شاهد برابر با 25/9 ± 33/30 سال بود. سطح هوشیاری بدو ورود در گروه مورد شامل 5/53 درصد گیج، 2/37 درصد لتارژیک، 0/7 درصد کنفیوژن و 3/2 درصد (1 نفر) کما بود. سطح هوشیاری بدو ورود در گروه شاهد شامل 9/42 درصد گیج، 4/52 درصد لتارژیک و 8/4 درصد استیوپور (Stupor) بودند. تعداد ضربان قلب در بدو ورود در گروه مورد 35/8 ± 13/77 و در گروه شاهد 69/11 ± 90/83 بود. تعداد ضربان قلب چهار ساعت پس از دریافت دارو در گروه مورد 93/5 ± 37/81 و در گروه شاهد برابر با 92/4 ± 71/86 بود (032/0 = P). با حذف زمان به عنوان عامل مخدوشگر، تعداد تنفس بین دو گروه معنی‌دار شد؛ به گونه‌ای که در بدو ورود تعداد تنفس در گروه مورد 87/2 ± 46/15 و در گروه شاهد 59/2 ± 71/15 بود و چهار ساعت پس از دریافت نالتروکسان در گروه مورد برابر با 10/1 ± 66/17 و در گروه شاهد برابر با 98/1 ± 42/17 بود. تعداد تنفس در گروه شاهد کمتر از گروه مورد بود؛ با توجه به این نکته که در بدو ورود تعداد تنفس در گروه شاهد بالاتر بود (005/0 = P). تمامی بیماران در دو گروه، بهبودی کامل بدون عارضه داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان داد که بیماران دچار مسمومیت با متادون و دریافت کننده‌ی نالتروکسان، کمتر دچار دپرسیون تنفسی و تاکی‌‌کاردی می‌شوند که از جمله خطرناک‌ترین عوارض ناشی از مسمومیت با متادون می‌باشند.
