Turcology Research (Jan 2024)
Görgü Tanıklarına Göre 19. Yüzyıl Erzurum Depremleri
Abstract
Deprem bölgesi üzerinde yer alan Erzurum şehri, tarih boyunca çok sayıda depreme maruz kalmıştır. Bu depremlerden bir kısmının merkez üssü Erzurum iken, önemli bir kısmı çevre bölgelerde meydana gelmiş ve Erzurum’u da etkilemiştir. Bu makalede, 19. yüzyıl boyunca yaşanmış olan yedi deprem hakkında yerli ve özellikle yabancı gözlemcilerin dönemin kaynaklarına yansıyan anlatımları ele alınmıştır. Bu depremlerin meydana geldiği veya artçıların yaşandığı takip eden günlerde bölgede bulunmuş olan bu gözlemciler, yazmış oldukları seyahatname, mektup ve rapor gibi metinlerde Erzurum depremleri hakkında son derece önemli bilgiler vermiş ve canlı anlatımlar yapmışlardır. Bu tarz anlatımları yapanlar arasında çok sayıda gazeteci, konsolos, misyoner ve bilim insanı yer almaktadır. Bu makalede, bahsedilen yabancı gözlemcilerin anlatımları aktarıldığı gibi, dönemin Osmanlı belgelerine yansıyan tamamlayıcı bilgilere ve o dönemde yaşayan devlet adamlarının yazdıklarına da yer verilmiştir.
Keywords
