مجله زبان و ادبیات عربی (Feb 2023)
واکاوی مؤلفه‌های سوررئالیسم در رمان "أبواب المدینة" اثر الیاس خوری
Abstract
سوررئالیسم در اوایل قرن بیستم میلادی و با هدف تغییر نگرش انسان به جهان صنعتی و به نوعی مبارزه با آن شکل گرفت. هدف سوررئالیست‌ها تغییر دنیا بر محور عقاید خود و به نوعی بازگشت به طبیعت اصلی انسان بود؛ هرچند این مکتب ادبی بیشتر با شعر سروکار داشت، ولی به‌تدریج وارد عالم ادبی رمانهای مدرن نیز شد و نظراتی را در زمینه‌ی نوع ادبی رمان و نزدیکی زبان آن به زبان شعری مطرح نمود. الیاس خوری، نویسنده‌ی معاصر لبنانی، در رمان أبواب المدینة، با استفاده از مؤلفه‌های سوررئالیستی، سعی دارد تا تلاش بی‌نتیجه‌ی قهرمان داستان برای رسیدن به شهری مجهول را روایت کند و در نهایت نیز با نابودی شهر، تلاش انسان معاصر در رسیدن به خواسته‌هایش را زیر سؤال می‌برد. پژوهش حاضر بر آن است تا به شیوه‌ی توصیفی تحلیلی به بررسی شاخصه‌های سوررئالیستی این رمان پرداخته و بیان نماید که مؤلفه‌های سوررئالیسم در این رمان کدامند و چه کاربردی در طرح مسائل رمان داشته‌اند؟ بنا نهاده شدن این رمان بر بستری سورئالیستی در کنار عدم نگارش پژوهشی مستقل در مورد این اثر ادبی ازیک‌طرف و لزوم آشنایی با آثار پست‌مدرن در ادب عربی از طرف دیگر، نشان‌دهنده‌ی ضرورت و اهمیت پژوهش حاضر است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که رمان أبواب المدینة بر بستری سوررئالیستی بنیان نهاده شده و مؤلفه‌هایی مانند تصاویر سوررئال، عشق، خیال و رؤیا، نگارش خودکار و پیچیدگی و ابهام از مهم‌ترین شاخصه‌هایی است که در رساندن معانی سوررئالیستی به خواننده در این رمان به کار گرفته شده‌اند.
Keywords
