بررسی نقش خانواده و کاستی‌های موجود در مداخلات کاهش استفاده کودکان از رسانه‌های دیجیتال

Abstract

استفاده کودکان از وسایل دیجیتال در حال افزایش است و آثار مخربی بر جنبه‌های مختلف تحول دارد. مطالعه حاضر با هدف مشخص کردن نقش خانواده و کاستی‌های موجود در مداخلات کاهش استفاده از رسانه‌های دیجیتال در کودکان به روش مرور نظام‌مند انجام شده است. پایگاه‌های ISC، SID و IranDoc و پایگاه‌های PsycNet، ScienceDirect، Medline، PubMed، Scopus و Web of Science بین سال 2000 تا 2019 بررسی شدند. معیار ورود شامل مطالعات کارآزمایی در کودکان زیر 12 سال با هدف کاهش استفاده از فناوری‌های نوپدید بود. از بین مطالعات یافت‌شده، 18 مقاله بررسی شدند. نتایج نشان داد بیشترین راهبردهای مورد استفاده رفتاری و شناختی بودند و عوامل مربوط به خانواده و تعامل والدـ کودک به‌عنوان عاملی مهم در مدیریت رفتار کودک در پژوهش‌ها مغفول مانده است. آگاهی والدین از پیامدهای منفی فزون‌کاربری کودکان از فناوری‌های نوپدید و آموزش آن‌ها برای انجام فعالیت‌های جایگزین، می‌تواند منجر به اثربخشی مداخلات شود، نسبت به زمانی‌که تنها بر آموزش مهارت‌هایی به کودکان تأکید می‌کنند. درگیر کردن والدین در مداخلات زمانی مؤثر است که سایر عوامل تأثیرگذار مانند ویژگی‌های سرشتی کودک و والدین، کیفیت تعامل والدـ‌ کودک، الگوهای حاکم بر رفتارهای والدین، سبک‌های والدگری و عوامل تأثیرگذار در فضای خانه نیز مورد توجه قرار گیرد.

Keywords

• خانواده
• کودک
• فناوری
• وسایل دیجیتال
• والدین
• مداخله
• والدـ کودک