TRABZON RUM METROPOLİTLERİ HAKKINDA BAZI GÖZLEMLER (1610-1670)

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu şehirlerinin kozmopolit karakterinin en önemli figürlerinden olan metropolitler, devletin Hıristiyan reaya ile olan ilişkilerindeki bağlantı noktalarından biri idi. Bilhassa Fatih dönemi ile birlikte Osmanlı teşkilat yapısı ile uyumlu hâle getirilen metropolitlik kurumunun devlet ve Hıristiyan tebaa arasındaki konumunu ise büyük nispette vergiler belirlemekteydi. İşte bu bağlantı noktaları eksenli ilişki 17. yüzyıldaki “kriz” ortamından nasıl etkilenmişti? Şer‘iye sicilleri, mühimme defterleri ve piskopos mukataası kalemi defterlerinden elde edilen veriler nispetinde ortaya çıkan netice, Trabzon özelinde metropolitlik kurumunun gerek ehl-i örfün müdahalesi, gerekse metropolitlerin kendi haksız tasarrufları ile kendi “krizini” yaşadığı istikametinde idi. Bu “krizin” 18. ve 19. yüzyılda İmparatorluk ve gayrimüslim reayası arasındaki ilişkiyi nasıl etkilediğini ortaya çıkarmak için ise daha çok araştırmaya ihtiyaç olduğu açıktır.

Keywords

• osmanlı i̇mparatorluğu
• 17. yüzyıl
• trabzon
• metropolit