مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (Nov 2016)
اثر توأم مواجهه‌درمانی و عصاره آبی برگ گیاه شاهدانه (Cannabis Sativa) بر خاموشی ترس شرطی در موش صحرایی نر مبتلا به «اختلال استرس پس از سانحه»
Abstract
اهداف اختلال استرس پس از سانحه از اختلالات شایع اضطرابی است که پس از یک حادثه آسیب‌زای شدید بروز می‌کند. یکی از علائم بالینی بیماری اختلال در خاموشی حافظه ترومایی است. برگ گیاه شاهدانه سرشار از ترکیبات کانابینوئیدی است که در خاموشی حافظه مؤثر هستند. هدف از این مطالعه بررسی اثر توأم تزریق درون‌صفاقی عصاره برگ شاهدانه و اثر مواجهه‌درمانی بر خاموشی حافظه در این بیماری است.مواد و روش ها در این پژوهش القای اختلال استرس پس از سانحه با کمک مدل تقویت‌شده تک‌استرس طولانی‌مدت انجام شد. یک هفته بعد حیوانات در دستگاه ترس شرطی یک شوک الکتریکی دریافت کردند. یک روز بعد از دریافت شوک برای مواجهه اول، مجدداً به مدت 9 دقیقه در دستگاه ترس شرطی بدون دریافت شوک قرار داده شدند. دو مواجهه دیگر با فاصله 24 ساعت از هم انجام شد. تزریق عصاره برگ شاهدانه (سه دُز) 30 دقیقه قبل از مواجهه‌ها صورت گرفت. 14 روز بعد، حیوانات بدون دریافت دارو بار دیگر در دستگاه قرار گرفتند تا حافظه ترس در آن‌ها ارزیابی شود. به‌منظور بررسی نقش سیستم کانابینوئیدی در اثرات شاهدانه، آزمایش دوم با تزریق هم‌زمان دُز مؤثر عصاره شاهدانه و آنتاگونیست کانابینوئیدی مشابه آزمایش اول انجام شد.یافته ها ارزیابی میزان خاموشی حافظه در آزمایش اول نشان داد عصاره برگ شاهدانه با دُز mg/kg 25 به‌طور معناداری درصد بی‌حرکتی را در مقایسه با گروه کنترل کاهش می‌دهد. در آزمایش دوم میزان بی‌حرکتی در گروه دریافت‌کننده عصاره و آنتاگونیست نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری داشت. نتیجه گیری نتایج نشان داد کاربرد توأم مواجهه‌درمانی و عصاره برگ شاهدانه با دُز mg/kg 25 منجر به خاموشی شدید حافظه ترس شرطی‌شده می‌شود. این تیمار احتمالاً از طریق سیستم کانابینوئیدی و با تأثیر بر گیرنده CB1، منجر به تقویت و تثبیت خاموشی حافظه می‌شود.
