Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Dec 2011)
TUNCELİ ALEVİLERİNDE SÜNNET ve KİRVELİK GELENEĞİ UYGULAMALARI
Abstract
Anadolu‟da çocukla ilgili geleneksel işlemlerin en önemlilerinden birisi de sünnet geleneğidir. Dinsel ve töresel işlemler içerisinde en katısı ve en yaygın olanı sünnet geleneğidir. Sünnet geleneği, Müslümanlarda Hz. Peygamberin yapılmasını istediği için sünnet olarak adlandırılan, çeşitli toplumlarda yaygın olarak uygulanan dinikültürel bir ritüel biçiminde uygulanmış, aynı zamanda tedavi edici ve hastalık önleyici yönüyle modern tıpta yerini almış cerrahi bir girişimdir. Tunceli Alevileri bu geleneğin yanına kirvelik kurumunu ekleyerek, kirveliği kan bağına dayalı aile akrabalığından daha önemli olarak görmüş, onu kutsal bir bağ kabul etmiştir. Kirveliğin hem dinsel, hem geleneksel yönünün olması, onu ahlaksal değeri en üst yapılardan biri haline getirmiştir. Dolayısıyla da araştırmanın konusu, Tunceli yöresinde bir erkek çocuğun sünnet töreninin masraflarını, anne ve babasının dışında başka bir ailenin üzerine alması ile iki aile arasında kurulan akrabalığa verilen ad olan kirvelik geleneğinin sosyolojik yönden tahlilidir. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, Türk toplumunda yaygın olarak görülen kirvelik geleneğinin Tunceli Alevileri örneğinden yola çıkılarak, bu geleneğin onlar için anlam ve öneminin ortaya konulması, onların bu geleneğe olan temel yaklaşımlarını ve uygulamalarını incelemek ve analiz etmektir. Bir alan araştırması olan bu çalışmada araştırma tekniklerinden mülakat tekniği seçilmiştir.
