اهمیت و اثربخشی نهادهای تأثیرگذار بر توسعه گردشگری روستایی (کاربرد روش تحلیل شبکه)

Abstract

محققان توسعه پایدار بر نقش بی‌بدیل نهادها در اثربخشی جریان توسعه معتقد هستند. اهمیت و اثربخشی نهادها به گونه­ ای است که در رویکردهای جدید توسعه پایدار به‌عنوان یکی از چهار بعد اساسی توسعه پایدار قلمداد می‌شود و در کنار ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی قرار می­گیرد. تحقیق حاضر به بررسی اهمیت و اثربخشی نهادهای تأثیرگذار بر توسعه گردشگری روستایی با استفاده از کاربرد تحلیل شبکه پرداخته است. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. ابزار اصلی تحقیق پرسش­نامه است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستای در چهار روستای هدف گردشگری در دهستان طرقبه، شهرستان بینالود در استان خراسان رضوی است. داده‌های لازم از 200 خانوار روستایی در دهستان طرقبه جمع‌آوری شد. به‌منظور سنجش پایایی ابزار تحقیق (پرسش­نامه) از ضریب آلفای کرونباخ و جهت روایی پرسش­نامه از ضریب KMO استفاده شد. نتایج تحلیل شبکه نشان داد که شش نهاد مؤثر در توسعه گردشگری روستایی عبارت‌اند از: شورا، دهیار، بخش خصوصی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، بخشداری، NGOs و سایر ادارات دولتی. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه روستاییان اهمیت و اثربخشی نهادهای محلی مانند شورا، دهیار و نهادهای تخصصی مانند بخش خصوصی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری در توسعه گردشگری از سایر نهادهای دخیل در فرایند توسعه گردشگری روستایی بیشتر است. همچنین تمایل مشارکت روستاییان با نهادهای محلی و تخصصی بیشتر از نهادهای دولتی است.

Keywords

• گردشگری روستایی
• نهادها
• اثربخشی
• تحلیل شبکه