Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Jun 2018)
Plajköy kaynağının (Elazığ) hidrojeoloji incelemesi
Abstract
Çalışmaya konu olan Plajköy kaynağı, tektonik bir göl olan Hazar Gölü’nün (Elazığ) güneydoğu sahilinde oluşmuş bir fay kaynağıdır. Plajköy kaynağının akiferi Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı’na ait, aktif tektonizmadan etkilenerek ikincil geçirimlilik ve gözeneklilik kazanmış volkanik, yarı derinlik kayaçları ile bloklar şeklindeki volkanosedimanter birimlerdir. Kaynağın mevcut bir kaptajı olmakla birlikte, alansal boşalım yapan kaynağın tüm akışını toplayamamaktadır. Kaynağın mevcut kaptajını oluşturan çeşmelerin debisi belirli hacim yöntemi kullanılarak, kaptajı yapılmamış, değişik noktalardan çıkan kaynak ve sızıntılar ise tek bir kanala yönlendirilerek üçgen savak yardımı ile ölçülmüştür. Kaynağın mevcut kaptajı ile kaptaj çevresindeki sızıntıların debileri Ekim 2012- Kasım 2013 tarihleri arasında ayda iki kez ölçülmüştür. Kaynağın boşalım katsayısı 1.33*10-3 gün-1 olarak hesaplanmıştır. Boşalım katsayısı, bölgede etkin olan çatlak sistemlerinin geometrisi ve yoğunluğu ile ilişkili olup, kaynağın dar kırık, çatlak ve gözeneklerden beslendiğini göstermektedir. Plajköy kaynağının 31 Mart 2013 ile 13 Ekim 2013 tarihleri arasındaki gerçek rejimde boşalım döneminde boşalttığı su miktarı Maillet yöntemi ile 52x103 m3 olarak hesaplanmıştır. Kaynağın su tipi Ca-MgHCO3 ’tır. Kaynak suyunun kimyasal ve mikrobiyolojik analiz sonuçları TS 266 (TSE, 2005) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO, 2004)’nün içme suyu standartları ile karşılaştırıldığında içme suyu olarak kullanıma uygun olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda önerilen kaynak koruma alanları ve yeni kaptaj planı ile sızıntı ve diğer kaynaklar kirliliğe maruz kalmadan daha verimli bir şekilde kullanılacaktır.
Keywords
