اطلاعات جغرافیایی (Apr 1992)
باب المندب، شاخ آفریقا، شبه جزیره عربستان در تصاویر ماهواره ای
Abstract
حدود دویست میلیون سال پیش آفریقا و عربستان یک بلوک قاره ای واحد بودند. ولی در آغاز مزوزوئیک جدا شدن آنها از یکدیگر آغاز گشت. این فرآیند در ترسیر به اوج خود رسید و هنوز هم ادامه دارد. گودال حاصل بین آفریقا و عربستان که پیوسته عریض تر می شد، با آب برگشت و بدین ترتیب دریای سرخ، خلیج عدن و باریکه باب المندب در حد فاصل دریای سرخ و خلیج عدن تشکیل گردید. شکست پوسته زمین و دور شدن دو بلوک قارهای آسیا و آفریقا از یکدیگر در این منطقه، و پیدایش گودال دریای احمر و خلیج عدن موجب مطرح گردیدن یکی از مشخص ترین ساختاری زمین شناسی، یعتنی گرابن بزرگ آفریقا و آسیا شده است. شاخه ای از گرابن یاد شده در شرق قاره آفریقا به پیش می رود؛ و از اتیوپی شروع شده و در دره شکست آفریقا به سوی جنوب از طریق کنیا و تانزانیا تا زیمبابوه ادامه می یابد. در شمال دریای سرخ نیز پیدایش خلیج های سوئز و عقبه و ادامه شکاف عقبه در دره شکست اردن تا چاله بحرالمیت نیز بخشی از همان فرآیند تکتونیکی تمامی منطقه جنوب غرب آسیا و شرق و شمال شرق قاره آفریقا می باشد. فرآیندهای مزبور که نمونه بسیار بارزی از تئوری حرکت قارهای وگنر می باشد؛ در تصاویر ماهواره ای بسیار بهتر از نقشه های توپوگرافی نمایان می گردد. در این مقاله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نیز با کمک متون علمی نقشه ها و اطلس های متفاوت، نقشه منطقه، به ویژه در جاهایی که تصویر فاقد پوشش ابر بوده است تهیه گردیده و تفسیر لازم به عمل آمده است.
