Şeyh Ahmed Cızîrî’nin Şiirlerinde Varlık İlahi Sevgi ve Cemal Konularının Tasavvufi Analizi

Abstract

Bu makalede, XVII. yüzyılda Anadolu’nun Güneydoğusunda Cizre’de yaşayan Şeyh Ahmed Cizîrî’nin tasavvufî anlayışı incelenmektedir. Cizîrî’nin tasavvufî bakış açısı Dîvân’ındaki şiirler çerçevesinde ele alınarak irdelenmektedir. Cizîrî’ninşiirlerinin her harf ve kelimesinde, her beyit ve mısrasında, Allah’ın nasıl tanınıp yaşanacağının yolu ve hakikatleri büyük bir sanatve incelikle anlatılmaktadır. O’nun tasavvuf anlayışını bilmenin anahtarı, şiirinde kullandığı mâna bakımında ağır olan mazmunları çözebilmektir. Yaşadığı dönemde kendisigibi şiiri anlamlı kavramlarla icra eden başka bir mutasavvıfla karşılaşmak zordur. Fakat Osmanlı tasavvuf araştırmalarını dönemsel olarak ele alan hiçbir çalışmada Cizîrî gibi muhakkik bir mutasavvıfın ismi anılmamaktadır. İşte bu önemli mutasavvıfın tasavvufî görüşlerini bilmek, tasavvufî kavramlara şiir tarzında getirdiği ilmî izahlar ve yorumları anlamak, tasavvufu kavramları değerlendirmede şüphesiz yeni ufuklar açacaktır. Bu yüzden Cizîrî, keşfedilmesi çok gecikmiş olan önemli bir cevher ve değerdir.

Keywords

• şeyh ahmed cizîrî
• tasavvuf
• şiir
• tasavvufî kavram