Sineza (Dec 2020)
Stavovi prema Romima u BiH i regionu: nalazi i perspektive kontaktne intervencije u obrazovnom kontekstu
Abstract
Etničke i rasne predrasude su među najčešćim vrstama predrasuda, a u najnepovoljnijem položaju su marginalizovane, manjinske grupe. Ranija istraživanja međuetničke tolerancije u BiH i regionu ukazuju da većinske etničke grupe imaju dominantno negativne stavove prema Romima. Istraživanja sprovedena na uzorcima učenika osnovnih i srednjih škola ukazuju da je socijalna distanca dosljedno najizraženija prema Romima, a veoma često je „sjedenje u klupi“ sa romskim učenicima najmanje prihvatljiv odnos. Pregledom teorijskih i empirijskih nalaza, nastojali smo objediniti strategije i preporuke koje olakšavaju razvijanje pozitivnih, tolerantnih međuetničkih stavova u školskom okruženju. Pregled dosadašnjih istraživanja ne dopušta donošenje jednoznačnog zaključka o efektu direktnog kontakta većinske grupe sa romskom populacijom na izraženost socijalne distance. Pogotovo u školskom kontekstu s obzirom na manjak ispunjenosti preduslova za pozitivan efekat kontakta. Međutim, kada su u obrazovnom okruženju ispunjeni preduslovi, empirijski nalazi ukazuju da ovakva vrsta kontakta može da bude djelotvorno sredstvo u suzbijanju etničkih predrasuda. Takođe, rad nudi pregled istraživanja kojim su ispitivani efekti intervencije zasnovane na parasocijalnom, medijski posredovanom kontaktu, a koji ukazuju da izlaganje adekvatnom parasocijalnom kontaktu doprinosi smanjenju socijalne distance. Hipoteza o parasocijalnom kontaktu pokazuje se posebno efikasnom ukoliko članovi većinske grupe, naročito mladi, imaju ograničenu mogućnost za interpersonalne kontakte sa pripadnicima manjinskih grupa.
Keywords