جغرافیا و مخاطرات محیطی (Dec 2024)

پیش‌بینی خطرپذیری شهر خاش ناشی از مخاطره‌ی طوفان‌ به روش گامبل و سری‌های جزئی

  • امید پیریان کلات,
  • جواد جمشید زهی,
  • کرامت الله زیاری,
  • رضا شفیع کناری

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2023.81449.1337
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 3
pp. 339 – 366

Abstract

Read online

این مقاله با هدف پیش‌بینی خطرپذیری ناشی از بحرانِ طوفان جهت ضرورت توجه به مدیریت بحران شهر خاش انجام شده است. با در نظر داشتن سرعت آستانه­ای طوفان به مقدار 15 متر بر ثانیه، گل طوفان­های ماهانه، فصلی و سالانه شهر خاش با نرم‌افزار WRPLOT 8.0.2 ترسیم گردید. به روش گامبل و سری­های جزئی به پیش­بینی دوره­های بازگشت طوفان 1 تا 100 ساله برای بازه زمانی ماهانه، فصلی و سالانه بر مبنای آخرین داده­های ثبت شده (از سال 1365 تا 1397) پرداخته شد. نتایج تحلیلی با دو مدل فوق، نشان داد دوره­های بازگشت طوفان به روش سری­های جزئی با شدت بیشتر و به روش گامبل، با شدت کمتر پیش­بینی شده است، در دوره بازگشت 100 ساله شدیدترین طوفان­های ماهانه خاش به روش گامبل با شدت­های 29 و 1/29 متر بر ثانیه بوده است؛ اما در روش سری­های جزئی شدیدترین طوفان­های ماهانه برای دوره بازگشت 100 ساله با شدت­های 2/32، 7/31 و 4/30 متر بر ثانیه است. روش سری­های جزئی به سبب پیش­بینی­های حد بالاتر، که در ایمنی سازه­ها و کاهش خسارات جانی و مالی اهمیت دارد، روش مناسب­تری نسبت به توزیع گامبل برای پیش­بینی طوفان­های خاش و برنامه­ریزی جهت مدیریت بهینۀ بحران به نظر می­رسد.

Keywords