Derkenarda Der-makâm: Bir İntikal Aracı Olarak Makam Kayıtlı Mi‘râciyye Yazmaları

Abstract

Nâyî Osman Dede’nin Mi‘râciyye’si Osmanlı/Türk müziği repertuarının en uzun besteli eseridir. Bestelendikten en az iki yüz yıl sonra ilk kez notaya aktarılmıştır. Bu uzun eserin zaman içinde intikali temelde meşkle sağlanmış olsa da süreci destekleyecek bazı araçlar da geliştirilmiştir. Bu noktada çalışmada metin kenarlarına makam isimlerinin yazılı olduğu Mi‘râciyye yazmaları ele alınmaktadır. Makam kayıtlı bu nüshaların eserin intikalinde nasıl bir rol oynadıkları üzerinde durulmuştur. Tespit edilen on bir Mi‘râciyye yazması ve bir matbu nüsha karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Ayrıca Mi‘râciyye’nin muhtelif nota derlemeleri tanıtılmış, bu notalarda kullanılan makamlar ile yazmalardaki durumun mukayesesi yapılmıştır. Neticede yazmalardan Mi‘râciyye’nin zaman içinde unutulan bazı kısımlarının izi sürülmüştür. Yine yazmalar ile notaların karşılaştırılması neticesinde bazı bölümlerin de değişime uğramış olabileceği ihtimali tespit edilmiştir.

Keywords

• mirajiyya
• nayi osman dede
• meshq
• ottoman/turkish music
• maqam (mode)
• mi‘râciyye
• nâyî osman dede
• meşk
• osmanlı/türk müziği
• makam