Pedagogia Ojców Kościoła w ujęciu Siergieja Awierincewa. Z zagadnień recepcji chrześcijańskiego antyku we współczesnym pisarstwie rosyjskim

Abstract

Artykuł dotyczy problematyki bycia uczniem Chrystusa. Temat Kościoła jako szkoły, Jezusa jako nauczyciela, chrześcijan jako uczniów i dzieci Bożych był podejmowany często przez Ojców Kościoła. W związku z tym wykorzystane zostały takie teksty patrystyczne, jak: Paedagogus Klemensa Aleksandryjskiego, Epistola encyclica, De incarnatione Verbi Atanazego Aleksandryjskiego, De Sancta et Vivifica Trinitate, In psalmum XLVII Teodoreta z Cyru, De Spiritu Sancto Bazylego Wielkiego, Vita Moysis Grzegorza z Nyssy, De perfectione hominis Efrema Syryjczyka. W artykule przeanalizowany został esej naukowy o pedagogii patrystycznej: Świat jako szkoła (1977) Siergieja Awierincewa, rosyjskiego intelektualisty, zafascynowanego spuścizną wczesnochrześcijańskich autorów. Analiza przedstawia eseistyczne przybliżenie, ukazujące takie zagadnienia, jak: szkoła uczniów Chrystusa, szkoła dzieci Bożych, niemowląt, dzieci-starców i starców-dzieci, szkoła prostoty, pokuty i chrześcijańskich zmagań. Metodologia badawcza oparta jest tu przede wszystkim na hermeneutycznym wczytywaniu się w teksty (patrystyczne, eseistyczne, poetyckie), ale też na wychwyceniu eseistycznej optyki Awierincewa, przy uwzględnieniu kontekstów historycznych, społeczno-politycznych, biograficznych, literaturoznawczych. Siergiej Awierincew, zajmujący się patrystyką w niesprzyjających ateistycznych warunkach państwa totalitarnego, poprzez swoje, na pozór nieaktualne i zupełnie niekoniunkturalne badania nad chrześcijańskim antykiem wniósł niebagatelny wkład w duchowe odrodzenie społeczeństwa w czasach schyłku Związku Radzieckiego oraz na początku transformacji polityczno-gospodarczej.

Keywords

• pedagogia
• Siergiej Awierincew
• Bizancjum
• literatura rosyjska
• uczeń Chrystusa
• literatura wczesnochrześcijańska