گۆڤارا زانستێن مرۆڤایەتی یا زانكۆیا زاخۆ (Jun 2023)
شڕۆڤەكرنا چیرۆكا فۆلكلۆرییا (كێزا تەڕا جان) ل دویڤ چاپۆكیێن هزرا (مەتیۆ لیپمەن)ی
Abstract
ئەدەبیات وەك ڕەنگڤەدانا جڤاكی و جەمسەرەك ژ پێكهاتا گشتیا چیرۆكێ، هەر ژ دەستپێكێ ژ گۆشەنیگایێن جۆراوجۆرێن نڤیسەرانڤە، دیتنەكا تایبەت ب زارۆكی هەبوویە؛ لەوڕا ب درێژاهیا دیروكێ و ب بابەتێن جۆراوجۆر، ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ و د چارچووڤێن هوزان و پەخشاناندا، باس ل زارۆكان كرینە. سەرەڕای ئەڤێ چەندێ ژی د دابەشكرنا جۆر و ناڤەڕۆكا بابەتێن خوە ژی، ژانرێن جیاواز بكار هیناینە، بۆ نموونە چیرۆك بۆ فێركاری و و پەروەردەكرن و ب خورتكرن و وەرارا هێزا خەیالێ و چێكرنا وێنەیێن ژ هەڤ جودایێن ژیانێ بكارهیناینە و هوزان و ستران ژی بەهرا پتر بۆ یاری و مژویلاهیا زارۆكان بوویە، هەر چەندە د بەهرا پتریا ئەوان هوزاناندا ژی لایەنێ پەروەردەیی نەهاتینە ژبیر كرن. بێگومان بیرمەند و زانایێن كوردان ژی، زۆر زیرەكانە شیاینە گەلەك پرسێن پەروەردەیی، د چارچووڤەكێ سادە و ساكار یان د بیرتیژەیكا فەلسەفیدا و د پێكهاتا چیرۆكاندا باس بكەن، كو هەمان فەلسەفەیا ژیانێ و چەوانیا ب ڕێڤەبرنا ژیانا ڕۆژانەیە. ئەڤ ڤەكۆلینە ب فۆكس خستن لسەر كاریگەریا چیرۆكا فۆلكلۆرییا (كێزا تەڕا جان)ا زارۆكان، لسەر وەرارا هزرا زارۆكان و مەرەم و مەبەستێن سەرەكیێن ئەوان، كو ل پشت واتایێن پەیڤ و دەستەواژەیاندا د ڤەشارتینە، ڕادوەستیت و ڕێژا كاریگەریا باشی و خرابیێن ئەوێ چیرۆكێ لسەر زارۆكان نیشان ددەت. ڤەكولین لژێر ناڤێ (شڕۆڤەكرنا چیرۆكا فۆلكلۆرییا (كێزا تەڕا جان) ل دویڤ چاپۆكیێن هزرا ڕەخنەییا (مەتیۆ لیپمەنی)یە كو د كویراتیا واتایێن دەقاندا نقوم دبیت و دێ لدویڤ گریمانا (وەرارا هزی) و پەیوەندیا ئەوان ب چیرۆكێڤە چیت و ب (خوازەیێن پشت هزرا چیرۆكێ) و (هێزا خەیالێ) و ... هتد، ڤێ چەندێ سەلمینیت. ڤەكۆلەر دێ لدویڤ مۆدێلا (مەتیۆ لیپمەن)ی و لسەر ڕێبازا وەسفی شڕۆڤەكاری، كار كەن و دویڤچوونا ئەڤێ چیروكا فۆلكلۆرییا زارۆكان كەن. ئارمانج ژ ئەڤێ ڤەكۆلینێ ئەوە كو پەیوەندییا ڕاستەوخۆیا ئەدەبیاتا زارۆكان ب جڤاكێ كوردانڤە بهێتە سەلماندن و ئەو تەوەرێن، ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ ب وەرارا هزرییا زارۆكانڤە گرێدایی ژی بهێنە دیار كرن.
Keywords
