Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2019)
SOSYO-EKONOMİK FAKTÖRLERİN BÖLGESEL YOKSULLUĞA ETKİSİ: DÜZEY-1 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZİ
Abstract
Yoksulluk günlük temel ihtiyaçların tamamını ya da önemli bir bölümünü karşılayacak yeterli gelirden yoksun olma durumudur. Daha çok eğitim düzeyinin düşük olmasından kaynaklı niteliksiz işgücüne sahip olunması, yoksulluğun en önemli nedeni olarak görülmektedir. Dolayısıyla, kişi başı gelirin düşük olması diğer yandan düşük düzeyli tasarruf, tüketim ve bununla bağlantılı olarak (veya buna bağlı olarak) yetersiz yatırım düzeylerine de yol açmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye örneğinde İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) Düzey-1 bölgelerinde yoksulluk üzerine etkili olan sosyo-ekonomik faktörlerin etkilerini 2008-2017 yılları için araştırmaktır. Bağımlı değişken olan yoksulluk; Hanehalkı Kişibaşı Medyan Gelirin %60’ına Göre Yoksulluk Oranı (%) olarak ölçülmüştür. TÜİK’ten elde edilen verilere göre Kuzeydoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoksulluk oranları en fazla düzeyde iken, bu oranın İstanbul ve Doğu Marmara bölgelerinde en düşük düzeyde seyrettiği görülmüştür. Bu çalışmada yoksulluk üzerine daha etkili olduğu düşünülen kişi başı gelir, eğitim, göç ve işsizlik gibi faktörler açıklayıcı değişken olarak analize dâhil edilmiştir. Yatay kesit bağımlılığının ve serilerde olası birim kökün varlığının kontrol edildiği Panel veri analiz sonuçlarına göre, Türkiye’de eğitim düzeyinin ve net göç hızının artması yoksulluğu azaltırken, kişi başı gelirin düşük olması bölgesel yoksulluğu arttıran önemli faktörler olmuştur.
