Czym jest psyche podwładnych dla jej znawców? Benjamin Lee Whorf, pojęcie sposobu rozpatrywania i problem uprzedmiotowienia

Abstract

W niniejszym artykule przedstawiona zostaje propozycja wykorzystania w badaniach nad dyskursem niektórych idei Benjamina Lee Whorfa. Whorf na ogół nie inspiruje analityków dyskursu, a jednak obecna w jego dorobku problematyka tak zwanej segmentacji doświadczenia mogłaby się przyczynić do tematyzacji ważnych zjawisk współczesnej kultury. Przy czym pojęcie segmentacji nie może być w prosty sposób zapożyczone z etnolingwistyki Whorfa. Musi ono zostać istotnie przetworzone na użytek badań nad dyskursem. W wyniku próby takiego przetworzenia zaproponowane zostaje pojęcie „sposobu rozpatrywania”. Następnie przedstawiony zostaje przykład analizy tekstu. Ma on naprowadzić na sens i możliwości empirycznego zastosowania pojęcia „sposobu rozpatrywania”. Podstawą analizy jest fragment tekstu doradczego z zakresu psychologii pracy. Artykuł kończy się uwagami dotyczącymi procesu cywilizowania uprzedmiotowienia, zwłaszcza związków miedzy sposobem rozpatrywania psyche podwładnych a makrospołecznymi przemianami dyskursu publicznego.

Keywords

• dyskurs
• uprzedmiotowienie
• benjamin lee whorf
• psychologia
• kapitalizm