Ekmeklik buğdayda Triticum aestivum L. diallel melez analizi ile bazı agronomik özelliklerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, farklı orijinli altı ekmeklik buğday [Gönen G1 , Saraybosna G2 , Köksal-2000 G3 , Atilla-12 G4 , 15-4 G5 ,ve 22-1 G6 ] kullanılarak, tam diallel melezlemeler gerçekleştirilmiştir. Denemede F1bitkileri ve anaçlar üzerinde bitki boyu, başak boyu, başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve 1000 tane ağırlığı özellikleri incelenmiştir. İncelenen tüm özellikler için Genel Kombinasyon Kabiliyeti GKK ve Özel Kombinasyon Kabiliyet, ÖKK kareler ortalamasının istatistiksel olarak önemli olduğu, resiprokal etkiler ortalamasının ise başak boyu ve başakta tane sayısı özelliklerinde önemsiz, diğer karakterlerde ise önemli olduğu saptanmıştır. Yapılan analizler sonucunda Gönen buğdayında başak boyu özelliği dışında incelenen bütün özelliklerde GKK değerleri önemli bulunmuştur. Elde edilen melezler için ÖKK değerleri açısından incelendiğinde, G1xG3 melezinde bitki boyu hariç diğer tüm özelliklerde pozitif ve önemli ÖKK etkisi gözlenmiştir. En yüksek dar anlamda kalıtım derecesi 0.464 ile bitki boyu özelliğinde, en düşük değer ise 0.003 ile başak boyu özelliğinde bulunmuştur. Çalışmada en yüksek heterosis değeri %82.54 değeri ile başakta tane sayısı özelliğinde G6xG3 melezinde belirlenirken en düşük değer % - 28.31 değeri ile G5xG3 melezinde başakta tane ağırlığı özelliğinde belirlenmiştir. En yüksek ve en düşük heterobeltiosis değerleri ise sırasıyla %54.01 ve % - 28.63 ile başakta tane ağırlığı özelliğinde belirlenmiştir

Keywords

• common wheat
• diallel analysis
• gca and sca
• heterosis
• heterobeltiosis
• ekmeklik buğday
• diallel analiz
• gkk ve ökk
• heterosis
• heterobeltiosis