مجله علوم تربیتی (Aug 2024)

شناسایی شایستگی‌های معلم تأثیرگذار در دوره ابتدایی

  • مهدی سعیدی

DOI
https://doi.org/10.22055/edus.2024.46738.3591
Journal volume & issue
Vol. 31, no. 1
pp. 259 – 284

Abstract

Read online

پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی با هدف کاوش شایستگی‌های معلم تأثیرگذار دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان است که با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفته‌است. روش نمونه‌گیری در این پژوهش، هدفمند به‌شیوه نظری است. بدین‌منظور، داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 15 نفر از معلمان دوره ابتدایی و 18 نفر از دانش‌آموزان شاغل به تحصیل، در استان چهارمحال‌وبختیاری به‌دست آمد. بر پایه‌ی چارچوب نظری مسئله پژوهش، پرسش‌های مصاحبه طراحی و بازنگری شدند. به‌منظور تحلیل داده‌ها، پس از متن‌سازی هر مصاحبه، به‌منظور ساخت مفاهیم، داده‌ها به‌کمک رویکرد رفت و برگشتی و مقایسه مستمر، کدگذاری و ارائه شدند. یافته‌ها بیانگر آن است که سه مقوله‌ی اصلیِ شایستگی‌های شخصیتی، شایستگی‌های ادراک محیطی و شایستگی‌های حرفه‌ای نماینده‌ی فهم معلمان و دانش‌آموزان از ابعاد وجودی یک معلم تأثیرگذار است. بر پایه‌ی رهیافت‌های پژوهش، ضمن تأکید و توجه بیشتر به شایستگی‌های شخصیتی، دانش‌آموزان شرکت‌کننده در این پژوهش نشان دادند برای آن‌ها معلم تأثیرگذار در ویژگی‌های مراقبتی، عاطفی و حمایتی وجودی سرشار دارد حال آن‌که معلمان مشارکت‌کننده، به نفع صلاحیت‌های علمی و فنی نظر داشتند. از این‌رو این پژوهش می‌تواند زمینه‌ای برای ژرف‌اندیشی و بازاندیشی به مباحث مرتبط با تربیت معلم، به‌خصوص در بخش جذب و آماده‌سازی باشد.

Keywords