Kur’an terimlerinin semantik çok katmanlılığı

Abstract

Her metin, içinde bir niyet barındırır. Semantik tahlil de bu niyetin açığa çıkarılmasının aracıdır. Bu niyet, ‘vaat’, ‘uyarı’, ‘hatırlatma’, ‘bilgi verme’, ‘emretme’, ‘yasaklama’ gibi formlar kullanır. Bu formları kullanan irade bununla sadece soyut bir kurguda bulunmaz aynı zamanda söz konusu formlar üzerinden bir eylemler alanı yaratmak ister. Zira uyarı korkuyu, müzakere iknayı getirir. Her soyut olanın somut sonuçları böylece tezahür eder. Bu durumda anlam metinle, eylem okuyucuyla ilgilidir. Başka bir ifadeyle ‘tek metin’, ‘çok tezahür’ söz konusudur. Bu tezahürler, muhatap tarafından farklı bağlamlarda etkinleştirilirler. Metnin tam yorumu/tezahürü onların etkinleşmesini sağlayan şartların yani bağlamların gelip çatmasıyla gerçekleşir. Metnin semantik çok katmanlılığı da bu çoklu şartların bir gereği olarak ortaya çıkar. Metin ve yorumcu ilişkisini Kur’an bağlamında ele aldığımızda temel varsayımlarımız şunlardır: 1-Bir Kur’an terimi, öncelikle bizde Allah hakkında bir tasavvur oluşturur. Zira her konuşma (ḫiṭāb), öncelikle konuşan (ḫaṭīb) hakkında ipucu verir. 2-Bir terim ikinci olarak, hedeflediği zihni/muhatabı dikkate alır. 3-Bir terim üçüncü olarak nesnelliğin temeli olan dış gerçekliği dikkate alır. 4-Dördüncü olarak bir terim, Kur’an’da başka bağlamlarda kullanılan terimleri de dikkate alır. Bu, metin mantığı/tutarlılığı dediğimiz şeydir

Keywords

• semantical analysis
• language and meaning
• taʾwīl/hermeneutics
• interpretation of
• semantik analiz
• dil ve anlam
• teʾvīl
• hermenötik
• kur’an yorumu
• lafzî yorum