تدوین برنامه آموزشی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و ارزیابی اثربخشی آن بر تنظیم هیجان و بازداری پاسخ در نوجوانان مبتلابه چاقی

Abstract

مقدمه:هدف مطالعۀ حاضر بررسی اثربخشی برنامه تدوین‌شده مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم هیجان و بازداری پاسخ در نوجوانان مبتلا به چاقی در جمعیت ایرانی بود.روش کار: پژوهش حاضر از نوع پژوهش نیمه‌آزمایشی در قالب طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه دانش‌آموزان مبتلا به چاقی بود که در سال تحصیلی 99- 1398 در مدارس دولتی منطقه یک شهر تهران مشغول به تحصیل بودند که از بین آنها 50 دانش‌آموز به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد و با استفاده از گزینش و انصاب تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) قرار داده شدند. گروه کنترل به مدت 14 جلسه برنامۀ تدوین شدۀ مبتنی بر ذهن‌آگاهی را دریافت کرد و قبل، حین و بعد از اتمام جلسات درمانی هر دو گروه کنترل و آزمایشی با استفاده از پرسشنامه‌های چک‌لیست تنظیم هیجانی (فرم کودکان و نوجوانان) و آزمون رنگ – واژۀ استروپ مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه گواه از لحاظ تنظیم هیجان تفاوت معنی‌داری وجود دارد (0001/0p< و 08/10 F). همچنین این دو گروه از لحاظ بازداری پاسخ تفاوت معنی‌داری داشتند (0001/0p< و 25/27 F). نتیجه‌گیری: آموزش ذهن آگاهی بر پاسخ‌های روان‌شناختی، عصبی و کاهش تنش ناشی از ارزیابی اجتماعی مؤثر است. همچنین تغییر آگاهی و تمرکز در هنگام خوردن با استفاده از روش ذهن‌آگاهی در افزایش آرام بخشی و بهبود بازداری پاسخ افراد مؤثر است.

Keywords

• ذهن‌آگاهی
• تنظیم هیجان
• بازداری پاسخ
• نوجوانان مبتلا به چاقی