Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Dec 2023)
Terörle Mücadele Kanunu Bağlamında İfade Hürriyeti ve Propaganda Kavramları Üzerine Değerlendirmeler
Abstract
Propaganda; İngiltere’nin eski başbakanlarından Thatcher’in anlatımı ile “terörizmin oksijenidir”. Devletin siyasal aygıtlarına, hukuk düzenine yönelik yıkıcı ideolojisini, siyasal amacını, fikirlerini; gerçekleştirdiği sembolik şiddet eylemlerinin arkasına yerleştiren terör örgütü; korkutarak uyuşturduğu kitlelerin zihinlerine bu yolla erişmeyi ve onları dönüştürmeyi hedefler. Ne var ki, terör örgütünün elinde muazzam bir silah olan propaganda, ifade hürriyetinin bir tezahürü/görünüm şekli olarak da değerlendirilir. İfade hürriyeti ise bütün hürriyetlerin özü ve ön koşulu olarak kabul edildiği için hukuksal müdahale ve kısıtlamadan olabildiğince korunmak istenir. Üstelik, salt bir düşünce açıklaması olarak, ifadenin herhangi bir suça vücut vermeyeceğine ilişkin kuvvetli bir eğilim de mevcuttur. Gerçekten, bu yaklaşıma göre en yıkıcı fikir ya da düşünce açıklaması dahi serbest tartışma ortamında panzehrini bulacak, böylece hukuksal bir müdahaleye ihtiyaç da kalmayacaktır. İfade hürriyetinin bir türevi olarak görülen propaganda fiilleri için de benzer değerlendirme sık sık yapılır. Oysa, haklar ve yükümlülüklerin karşılıklığı temelinde şekillenmiş olan modern hukuk düzenlerinde, hiçbir hak ve hürriyet sınırsız kabul edilmez. Dolayısıyla ifade hürriyetinin de sınırlarının olacağı tabiidir. Yaygın kabulün aksine basit bir düşünce açıklamasından daha fazla anlam içeren propaganda filleri için bu sınır evleviyetle mevcuttur. Ancak sağlıklı bir değerlendirme için ifade ile propaganda arasındaki sınırın belirginleştirilmesine ve propagandanın terörizmde oynadığı rolün anlaşılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
