پژوهشهای حفاظت آب و خاک (Mar 2021)
پژوهش قرآنی بایستگی خاک به منظور تاکید بر پایستگی آن
Abstract
چکیده در علوم دینی باور بر این است که آغاز آفرینش انسان از خاک بوده است، اینکه خداوند تبارک و تعالی انسان را از خاک خلق کرده خود دلیل بر ارزش و اهمیت آن است. خاک به عنوان ماده اولیهی خلقت انسان از عناصری است که بیشتر نیازهای انسان را در خودش جای داده است. خاک عنصر ارزشمند در تداوم زمین است و حیات هر موجود زندهای به آن وابسته است که در واقع نجات جان همه موجودات مرتبط با نجات جان این ماده حیاتی است.در انجام این تحقیق از روش کتابخانهای و همچنین از کتب و منابع معتبر دینی، بخصوص آیات قرآن، معانی و تفاسیر معتبر و مشهور و روایات اسلامی استفاده شده است. به طور کلی تمامی آیات و ترجمه های آن از سایت دانشنامه اسلامی، همچنین از کتابهای نهج البلاغه، بحارالانوار، تفسیر نمونه، تفسیر راهنما، اصول کافی و قرآنکریم و نزدیک به تعداد 60 آیه قرآن به منظور استخراج دادهها و تحلیل آنها استفاده شد.قرآن آفرینش انسان را از خاک میشمرد مراد از خاک همان طین (گل) است که ترکیبی از آب و خاک است این موضوع نیز سزاوار توجه است؛ (روم/20) محیط زیست ما یعنی آب، خاک و هوا که از بزرگترین نعمتهای الهی برای بشریت هستند، مانند زنجیرهای بنام زنجیرهی حیات بهم پیوسته و وابسته هستند که حذف هر کدام مساوی با مرگ و نابودی حیات است. خاک زیباست. خاک بذر و آب را به خود جذب میکند: (تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَة؛ زمین را خشک (و بیجان) میبینی)، (فصلت/39). خاک زنده ما را حمل میکند و مرده ما را دفن میکند: (أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ کِفاتاً, آیا زمین را مرکز اجتماع انسانها قرار ندادیم،)، (مرسلات/25). این نعمت الهی طوری ساخته شده است که برای کشاورزی شل و آسان باشد و برای ساخت بنا سفت و محکم.خاک محل رویش گیاهان است و میتواند به عنوان رکن اصلی حیات موجودات محسوب شود. هدف از این پژوهش، بررسی بایستگی خاک و زمین از دیدگاه خالق تعالی است. در آیات بسیاری از قرآن کریم به اهمیت خاک پرداخته شده، که این مسئله اهمیت بالای خاک و زمین را در قرآن نشان می دهد. خداوند در آیاتی از قرآن کریم این چرخه زیستن را بهم مرتبط و پیوسته دانسته است؛ بیش از 40 بار واژه ارض و 12 بار واژه طین در قرآن بکار رفته است در بسیاری از موارد از خاک بعنوان محل رزق انسان یاد شده است. از آموزههای و حیانی اینگونه برداشت میشود که خاک مقدس و با ارزش است (بایستگی) ، انسان مسلمان در برابر خاک دارای حقوق، مسئولیت و محدودیت است، و از این نعمت الهی باید به خوبی محافظت کند (پایستگی)، و همچنین باید برای حفظ و سلامت آن تلاش و کوشش کند.کلمات کلیدی: حفاظت خاک، حیات، قرآن، آفرینش، نعمت الهی.
Keywords