واکاوی پیامدهای مهاجرت مردان بر وضعیت زنان جامانده در نواحی روستایی (مطالعة موردی: شهرستان مشهد)

Abstract

مهاجرت ماهیتاً فرایندی جنسیتی است، زیرا می‏تواند در ساختار جمعیتی مبدأ تغییر ایجاد کند و به تبع آن در بروز تحولات اقتصادی اجتماعی، به‌خصوص در ارتباط با جنسیت، تأثیر بسزایی داشته ‏باشد. هدف پژوهش تحلیل پیامدهای مهاجرت مردان سرپرست خانوار بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان جامانده در روستاست. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی و حجم نمونه 289 زن سرپرست خانوار مهاجر در شهرستان مشهد بوده ‏است. تأثیرات مهاجرت در دو بعد اقتصادی و اجتماعی با 15 اثر مثبت و منفی در طیف لیکرت کمی شد. نتایج نشان داد از دیدگاه زنان، میانگین تأثیرات مثبت مهاجرت مردان با 88/2 بیشتر از تأثیرات منفی با 09/2 بوده‏ است. در بعد اجتماعی، میانگین تأثیرات مثبت مهاجرت با 26/3 بیشتر از تأثیرات منفی با 99/1 و در بعد اقتصادی میانگین تأثیرات مثبت با 54/2 بیشتر از تأثیرات منفی با 23/2 بوده‏ است. این امر با نوع غالب مهاجرت مردان در شهرستان مشهد، که عمدتاً روزانه است، قابل ‏توجیه است، زیرا میانگین تأثیرات منفی مهاجرت در خانوارهایی که مردان مهاجرت روزانه داشته‏اند 06/2 در مهاجرت کوتاه‏مدت 18/2 و در مهاجرت طولانی‏مدت به 53/2 افزایش می‏یابد. لذا مهاجرت انفرادی مردان از نواحی روستایی، در‌صورتی‏که روزانه باشد، تأثیرات مثبتی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان جامانده در نواحی روستایی دارد.

Keywords

• تأثیرات مهاجرت
• زنان روستایی
• شهرستان مشهد
• مردان سرپرست خانوار
• نوع مهاجرت