„Von Nancy gegründet und zur europäischen Universität proklamiert“. Beiträge des Archivs der Universität des Saarlandes zur Überlieferungssicherung und Erforschung der Universitätsgeschichte

Abstract

„Założony przez Nancy i ogłoszony Uniwersytetem europejskim”. Wkład Archiwum Uniwersytetu Kraju Saary w zabezpieczenie śladów przeszłości oraz w badania nad historią UniwersytetuArtykuł zawiera krótki zarys historii Uniwersytetu Kraju Saary, a także informacje dotyczące rozwoju, działalności i publikacji naukowych Archiwum Uniwersyteckiego. Uniwersytet Kraju Saary – uczelnia otwarta na Europę i łącząca w sobie niemieckie i francuskie tradycje kształcenia – powstał w listopadzie 1948 roku. W tym czasie była to uczelnia dwujęzyczna. Ta pierwsza powojenna szkoła wyższa, jaką założono po lewobrzeżnej stronie Renu, rozpoczęła swoją działalność pod patronatem Francji i Uniwersytetu w Nancy, w szczególnej sytuacji politycznej i gospodarczej. Kraj Saary funkcjonował bowiem wówczas jako częściowo autonomiczne państwo, związane z Francją unią gospodarczą i walutową. 3 kwietnia 1950 roku opublikowano statut, który określał struktury administracyjne tej fi nansowanej wspólnie przez Kraj Saary oraz Francję uczelni. Natomiast w listopadzie tego samego roku drugi rektor saarlandzkiego Uniwersytetu, francuski germanista Joseph-François Angelloz, nazwał go „Uniwersytetem europejskim”. W artykule prześledzono losy uczelni w układzie chronologicznym, do czasów współczesnych, nie zapominając przy tym o licznych przykładach współpracy międzynarodowej, w ramach której na przykład już w roku 1983 uczelnia zawarła partnerstwo z Uniwersytetem Warszawskim. Archiwum Uniwersyteckie, powołane do życia w roku 1991, służy systematycznemu zabezpieczaniu uczelnianych archiwaliów oraz dokumentowaniu historii Uniwersytetu. Swoje zadania Archiwum wypełnia między innymi dzięki ścisłej współpracy z uniwersyteckim serwisem informacyjnym, a także prowadząc rozmowy z naocznymi świadkami istotnych dla uczelni wydarzeń, co pozwala na archiwizację wspomnień i prywatnych zbiorów. Natomiast opracowane przez uniwersyteckiego archiwistę edycje, publikacje i przyczynki, będące zawsze efektem dogłębnych badań, a dotyczące historii poszczególnych instytutów wypełniają lukę w zachowywaniu i przekazywaniu informacji o przeszłości oraz pokazują, w jak ścisłym związku pozostają główne zadania archiwistyki z badaniami nad historią uniwersytetu. W dalszej części artykułu przedstawiono aktualna wersję Profilu dokumentacji dla archiwów instytucji naukowych, dokumentu opracowanego w 2009 roku przez grupę archiwistów pracujących w archiwach uniwersyteckich i instytucji naukowych skupionych w Związku Niemieckich Archiwistek i Archiwistów. Ze względu na niejednolity sposób zarządzania dokumentacją archiwalną przez poszczególne jednostki uniwersyteckie właściwa ocena i selekcja materiału stanowi dla Archiwum nie lada wyzwanie. Profi l dokumentacji zawiera nie tylko przegląd różnorodnych rodzajów archiwaliów, które występują w formie piśmienniczej i rzeczowej na uniwersytetach, lecz także zalecenia co do metod archiwistycznej oceny opracowywanych dokumentów i spuścizn.Tłumaczenie/Übersetzt von Barbara Sapała