Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi (Mar 2019)
Bir Sürgün Hikâyesi: Maverâünnehir’deki Marâşîler
Abstract
Bir topluluk ya da siyasi teşekkül için yaşanabilecek en acı şey, kendi topraklarından sürgün edilmesidir. Yıllarca varlığını sürdürdüğü vatanından her türlü siyasî ve dinî yaşanmışlıklarını bırakarak uzaklaşma zorunluluğu, elbette bu duruma maruz kalan devletler ve kişiler için psikolojik bir darbedir. Özellikle sürgün edilen toplumlardaki ağır buhran onların asimile olarak zamanla hem benliklerine hem de topraklarına yabancılaşmayı normalleştirmiştir. Psikolojik savaş niteliğinde değerlendirebileceğimiz bu durum, tehlike oluşturacak yapı ve kişileri ortadan kaldırmayı başarırken arkasında bıraktığı yıkıntılar noktasında da yüzyıllarca etkisini hissettirmiştir. Bu bağlamda Mâzenderân’da hüküm süren Marâşîlerin sürgün hikâyeleri özellikle Şiâ’ya vurulan büyük bir darbedir. Şiâ ideolojisi çerçevesinde siyasi bir kimlik oluşturan Marâşîler, inançları noktasında sürekli eleştirilerek değersizleştirilmişlerdir. Bu nedenle makale onların hüzünlü sürgünlerini konu edinmektedir.