Pamukkale University Journal of Engineering Sciences (Feb 2005)
HAVA KİRLETİCİLERİN KARBONATLI YAPI MALZEMELERİ ÜZERİNE ETKİLERİ
Abstract
Her türlü enerji üretimi için fosil yakıt kullanımı sonucu atmosfere atılan kirletici emisyonlar, diğer çevresel problemlerin yanısıra yapı malzemeleri bozunmasına sebep olmaktadır. Özellikle SO2 ve NOx'ler dünyanın her yerinde karbonatlı kayaçlardan inşa edilmiş tarihi yapıları olumsuz etkilemektedir. Bu etkiler, kirleticilerin karbonatlı yapı malzemelerinin kimyasını değiştirerek bozunmasına sebep olmaları şeklinde görülmektedir. Bu çalışma, ana bileşeni CaCO3 olan yapı malzemelerinin hava kirleticileri etkisiyle bozunumumu inceleyen çalışmaların sonuçlarını içermektedir. Kentsel bölgelerdeki tarihi binalar, malzeme karakteristiklerine bağlı olarak hava kirleticilerin ve meteorolojik koşulların etkisiyle tahrip olmaktadırlar. Söz konusu tahriplerin en önemli göstergesi taş malzeme yüzeyinden daha derinlere doğru ilerleyebilen jips oluşumlarıdır. Bunu takiben taş gözeneklerinde çevrimsel kristalizasyon ve erime, mikroçatlamalar ve malzeme kaybı meydana gelmektedir. Bu olumsuz etkiler artan kirlilik düzeyleriyle daha da ciddi boyutlara ulaşmaktadır.
