Journal of Philosophical Investigations (May 2018)

معرفت‌شناسی تکاملی دونالد کمبل

  • فرشید دانش پژوه,
  • هادی صمدی,
  • احمدرضا همتی مقدم

Journal volume & issue
Vol. 12, no. 22
pp. 45 – 62

Abstract

Read online

دونالد توماس کمبل در زمره‌ دانشمندان روانشناسی و علوم اجتماعی است که سهم زیادی در گسترش رویکردی تکاملی به فلسفه علم، اخلاق و به ویژه معرفت­شناسی دارد. کمبل، ایده­های معرفت­شناسانه خود را که نوعی معرفت­شناسی توصیفی است، معرفت­شناسی تکاملی خواند. وی در این رویکرد، منطقِ حاکم بر فرآیند انتخاب طبیعی را برای تبیین سطوح مختلف معرفت، از سطح زیستی تا سطح فرهنگ و علم، استفاده می­کند. به عبارت دیگر، وی در پی صورتبندی نظریه­ای کلی درباره معرفت، مبتنی بر انتخاب طبیعی با استفاده از داده­های علوم زیستی، روانشناسی و جامعه­شناسی است. کمبل، مکانیسمِ تنوع کور و ابقاء انتخابی- تکواا - را مکانیسم کلیِ فرآیندهای تکاملی از جمله فرآیندهای زیستی، یادگیری و خلاقیت در نظر می­گیرد و با تعمیم این مکانیسم به سطح علم، به تبیین تغییرات معرفت علمی می­پردازد. در این مقاله، ضمن ارائه گزارشی توصیفی-تحلیلی و نقد معرفت­شناسی تکاملی کمبل، به پیامدهای فلسفی معرفت­شناسی تکاملی وی نیز خواهیم پرداخت.

Keywords