تنش های محیطی در علوم زراعی (Sep 2014)

اثر تنش آب در مرحله رشد رویشی بر روابط آلومتریک، صفات مهم ریشه و اندام‌های هوایی ارقام زودرس و دیررس سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت شرایط کنترل شده

  • کوروش شجاعی نوفرست,
  • حمید رضا خزاعی,
  • محمد کافی,
  • محسن خدادادی

DOI
https://doi.org/10.22077/escs.2014.153
Journal volume & issue
Vol. 7, no. 1
pp. 25 – 40

Abstract

Read online

خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تولید محصولات زراعی در ایران را تحت تاثیر قرار می دهد. سیب زمینی اغلب به عنوان محصولی حساس به خشکی در نظر گرفته شده که مواجهه با تنش آب حتی در دوره های کوتاه مدت از جوانه زنی تا رشد غده، می تواند باعث کاهش معنی­دار عملکرد آن گردد. به منظور بررسی اثر تنش آب در مرحله رشد رویشی بر خصوصیات ریشه و روابط آلومتریک میان آن­ها و اندام­های هوایی در ارقام دیررس و زودرس سیب زمینی، این مطالعه با استفاده از طرح کرت­های خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی در سال 1390 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری با دو سطح تنش خشکی و عدم تنش به عنوان عامل اصلی و 20 رقم سیب زمینی در دو گروه دیررس و زودرس به عنوان عامل فرعی بودند. در تیمار تنش، آبیاری بر اساس 60 درصد آب مورد نیاز جهت رسیدن به ظرفیت زراعی انجام شد. درتیمار عدم تنش آبیاری کامل گلدان­ها به اندازه نیاز آبی بر مبنای میزان تخلیه از ظرفیت زراعی انجام شد. صفات مورد بررسی شامل عمق ریشه، وزن خشک ریشه، مجموع طول ریشه­ها، سطح ریشه، قطر ریشه، نسبت وزن ریشه به اندام­های هوایی، نسبت وزن ریشه به وزن برگ و نسبت سطح ریشه به سطح برگ بودند. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی تحت تاثیر تیمار تنش آب قرار گرفتند. همچنین پاسخ ارقام مختلف در گروه­های رسیدگی دیررس و زودرس به صفات فوق متفاوت بود. تنش آب سبب افزایش انتقال مواد فتوسنتزی به ریشه ها شد که خود باعث افزایش صفات ریشه نظیر وزن خشک ریشه، عمق ریشه، سطح و مجموع طول ریشه گردید.

Keywords