اثر ورمی کمپوست و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گلرنگ (.Carthamus tinctories L) در شرایط قطع آبیاری

Abstract

به‌منظور بررسی اثر ورمی‌کمپوست و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ‏گلرنگ در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏ کامل تصادفی با سه ‏تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی سطوح ‏آبیاری (آبیاری‌کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50% مراحل تکمه‌دهی و گلدهی به‌ترتیب به‌عنوان ‏محدودیت شدید و ملایم آبی بر اساس کد 55 و 65 مقیاس ‏BBCH‏)، محلول‌پاشی نانواکسید سیلیکون ‏‏(محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، کاربرد 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر) و کاربرد ورمی‌کمپوست (عدم مصرف ‏به‌عنوان شاهد، کاربرد 4 و 8 تن درهکتار) را شامل می‌شدند. نتایج نشان داد بالاترین سطح از کاربرد ‏نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل، به‌ترتیب74 و 145درصد محتوای کلروفیلa ‎‏ و ‏‎ b‎نسبت به عدم کاربرد ‏نانوسیلیکون در شرایط قطع آبیاری در مرحله تکمه‎‌‎دهی افزایش داد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد قطع آبیاری ‏در مرحله تکمه‌دهی در بالاترین سطح از کاربرد ورمی‌کمپوست، محتوای پرولین و قندهای محلول (به‌ترتیب ‏‏149 و 99 درصدی) و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل اکسیداز (به‌ترتیب 103، ‏‏82 و94‏‎ ‎درصدی) نسبت به عدم کاربرد ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری کامل افزایش داد. همچنین بالاترین ‏سطح از کاربرد ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیل ‏a، عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه ‏را به‌ترتیب 61 ،62 و 119 درصد نسبت به عدم کاربرد ورمی‌کمپوست در شرایط قطع آبیاری در مرحله ‏تکمه‌دهی افزایش داد. به نظر می‌رسد کاربرد ورمی‌کمپوست و نانوسیلیکون می‌تواند به‌دلیل بهبود صفات ‏فیریولوژیکی و بیوشیمیایی، عملکرد را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد. ‏

Keywords

• آنزیم‌های آنتی اکسیدان
• پرولین
• قندهای محلول
• محتوای کلروفیل
• محدودیت آبی