Horyzonty Wychowania (Nov 2017)
Konstruowanie reprezentacji społecznych naukowca w tytułach prasowych
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu było opisanie procesu konstruowania reprezentacji społecznej naukowca na podstawie tytułów prasowych z wykorzystaniem podstawowych narzędzi analitycznych opracowanych na potrzeby teorii reprezentacji społecznych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem było zidentyfikowanie i przeanalizowanie tego, w jaki sposób autorzy tytułów prasowych lokowali nominację naukowiec w polu kontekstowym i jak mogło to kształtować jego potencjalną reprezentację społeczną. Interesujące były dwa aspekty treściowej zawartości struktury reprezentacji społecznych: poznawczy i afektywny. W celu zgromadzenia materiału wybrano wydania elektroniczne z listy najchętniej czytanych opiniotwórczych tygodników oraz artykuły publikowane przez PAP z lat 2014-2017. Dzięki wykorzystaniu wątkowania w związku z tematem „naukowiec” wyłoniono ok. 3000 tytułów. PROCES WYWODU: Po wstępnym zdefiniowaniu celu pracy oraz przedstawieniu założeń badawczych scharakteryzowano jedenaście typów kotwiczenia wyrazu naukowiec w tytułach oraz omówiono sposoby obiektyfikacji naukowca na zdjęciach. Dało to podstawę wskazania możliwych elementów pozwalających na konstruowanie reprezentacji społecznej naukowca. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza elementów budujących pole kontekstowe pozwoliła wyodrębnić kluczowe składniki nominacji naukowiec w tytułach prasowych, a następnie opracować potencjalny kognitywny wizerunek naukowca. Może być on postrzegany m.in. jako osoba odkrywająca rzeczy pożyteczne i przełomowe, o unikalnych umiejętnościach, wysokich kompetencjach, wykonująca skomplikowaną pracę, zasługująca na podziw, uznanie, szacunek, rzadko jako ktoś, komu nie można zaufać. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski z przeprowadzonych analiz dowodzą, że potencjalna reprezentacja społeczna naukowca jest w istotnym stopniu zbieżna z wysokim uznaniem dla profesora uniwersytetu, wyrażonym w badaniach prestiżu zawodów. Warto zwrócić uwagę na innowacyjne wykorzystanie teorii reprezentacji społecznych do badań nad wizerunkiem, oferującej interesujące narzędzia analityczne.
