Wydmy śródlądowe na rolniczym obszarze gminy Uniejów

Abstract

Ważnym elementem rzeźby nizinnej części Polski są wydmy śródlądowe. Cechy wyróżniające ekosystem wydmowy, do których należą: wybitna jednorodność materiału (piaski drobnoziarniste i średnioziarniste), skład mineralny zdominowany przez kwarc, przepuszczalność i suchość podłoża, bardzo słabe gleby, ubóstwo składników pokarmowych dla roślin, mają duży wpływ na sposób jego użytkowania. Obecnie w środkowej Polsce wydmy są głównie zalesione. W obrębie gminy Uniejów najwięcej wydm śródlądowych występuje w dolinie Warty. W artykule przedstawiono rozmieszczenie i genezę wydm, cechy ekosystemu, formy współczesnego użytkowania oraz jego zmiany w ciągu ostatnich stu lat. Szczególną uwagę zwrócono na rolę wydm w lokalizacji zabudowy wiejskiej w dolinie Warty. Suche, piaszczyste obszary wydmowe pozostające poza zasięgiem wód powodziowych wielokorytowego systemu Warty bardziej sprzyjały zabudowie niż okresowo zalewane fragmenty dna doliny. Zasięg zabudowy wiejskiej, zwartej i rozproszonej, prawie nie uległ zmianie w ciągu ostatnich stu lat.

Keywords

• wydmy śródlądowe
• osadnictwo wiejskie
• użytkowanie gruntów
• gmina uniejów