Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Dec 2010)
İBNİ SİNA'YA GÖRE MANTIK YANUŞLARI VE SEBEPLERİ
Abstract
İnsan akıl yürütme sürecinde yanlışa düşebilir. Bir kimsenin hangi durumlarda, nasıl yanlışa düştüğünü bilmesi bunun önüne geçmesini sağlar. İşte bu yüzden klasik mantıkta, mantık yanlışları ve bunun sebepleri üzerinde durulmuştur. İslam mantıkçılarından Ebu Ali İbn Sina da mantık yanlışlan ve bunların sebeplerini incelemiştir. İbn Sina, söz konusu yanlışlan, kendisinden önceki anlayışa bağlı kalarak, akıl yürütmenin formu, maddesi ve her ikisi açı sından oluşan yanlışlar olarak üçe ayırmıştır. Bunlardan daha çok akıl yürütmeleri n maddesinden kaynaklanan yanlışlan konu edinmiştir. Bu tarz yanlışlan da lafız ve mana yanlışlan olarak iki başlıkta incelemiştir. Aristoteles'in yaptığı gibi lafza dair altı, manaya dair yedi olmak üzere toplam on üç yanlış çeşidinden bahsetmiştir. İbn Sina'ya göre mantık yanlışlannın temel sebebi, gerek lafiziarda gerekse de manalardaki benzerliklerdir.
