مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی (Sep 2023)

ارائه مدل مدیریت عملکرد برای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی عالی دولتی کشور با تأکید بر ابعاد فردی، شغلی و سازمانی

  • مریم بختیار,
  • اباصلت خراسانی,
  • اسماعیل جعفری

DOI
https://doi.org/10.48308/mpes.2023.103921
Journal volume & issue
Vol. 16, no. 2
pp. 59 – 88

Abstract

Read online

هدف: این پژوهش با هدف ارائه مدل مطلوب مدیریت عملکرد برای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی کشور انجام شد.مواد و روش‌ها: روش انجام پژوهش حاضر، از نوع اکتشافی و از حیث رویکرد، یک پژوهش آمیخته (کیفی–کمی) به شمار می‌رود. در بخش کیفی مبتنی بر اجرای مصاحبه اکتشافی نیمه‌ساختاریافته با خبرگان، ابعاد و مؤلفه‌ها شناسایی و بخش کمی با بهره‌گیری از پرسشنامه، نسبت به جمع‌آوری داده‌ها اقدام شده است. مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی 15 خبره حوزه مدیریت دانشگاهی و اعضای هیئت علمی را شامل می‌گردید که با استفاده از شیوه نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری شامل مدیران و هیئت علمی دانشگاه‌های آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقیفات و فناوری شامل 141 دانشگاه بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، نمونه‌گیری انجام و برای مشخص شدن حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد که 338 نفر به دست آمد. با توجه به دو بخشی بودن تحقیق (کیفی و کمی) لذا روایی و پایایی ابزارهای تحقیق نیز در دو بخش مطرح شد به گونه‌ای که در بخش کیفی برای سنجش روایی داده‌های کیفی از معیارهای قابلیت (گوبا و لینکلن، 2000) استفاده شد و از منظر اعتبار، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تأییدپذیری، مورد تأیید قرار گرفت. هم‌چنین برای محاسبه پایایی در این بخش، 5 مصاحبه به‌طور نمونه انتخاب و سپس هر کدام از آن‌ها در فاصله زمانی مشخص دوباره انجام و کدگذاری شدند، سپس کدهای مشخص شده در فواصل زمانی با هم مقایسه شدند. پایایی بازآزمایی مصاحبه‌های انجام شده 0.86 محاسبه گردید که نشان از پایا بودن کدگذاری‌هاست. در بخش کمی برای سنجش روایی از روش‌های روایی محتوا، آزمون روایی همگرا و روایی واگرا و برای سنجش پایایی از ضریب الفای کرونباخ استفاده گردید. هم‌چنین روش تحلیل داده‌ها در بخش کیفی، استفاده از روش تحلیل تم و در بخش کمی، اطلاعات موجود در پرسشنامه‌ها کدگذاری و با استفاده از نرم‌افزار آماری Spss و Smart PLS، در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. ضمناً سطح معناداری در تمامی فرضیه‌ها تحقیق )0.5) در نظر گرفته شده است. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های به دست آمده از تحلیل داده‌های کیفی نشان داد که مدل مدیریت عملکرد دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در بعد فردی دارای (3 بعد اصلی و 6 بعد فرعی) در بعد شغلی دارای (2 بعد اصلی و 5 بعد فرعی) و بعد سازمانی دارای (2 بعد اصلی و 8 بعد فرعی) می‌تواند ابعاد مدیریت عملکرد در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی را به خوبی تببین نمایند. ضمن اینکه براساس نتایج کمی در میان 3 مضمون پایه (متغییرمستقل) مدل پژوهش، تأثیر بعد سازمانی بر عملکرد فردی دارای بیشترین واریانس به مقدار 0.729 و پس از آن بعد شغل بر فرد با واریانس 0.571 قرار دارند.

Keywords