روی‌کرد امام ابوحنیفه(رح) در قبال حق مشارکت در امور سیاسی و دولت‌داری

Abstract

امام ابوحنیفه، به‌عنوان فقیه و پیش‌وای تدوین قواعد حقوقی، از تعریف‌وتمجید بی‌نیاز است. او که در میان سال‌های 80 تا 150 هـ می‌زیست، ازلحاظ سیاسی با حاکمان هم‌عصر خویش میانه خوبی نداشت و از همین رو شخصاً وارد مناصب دولتی نشد و هرازگاهی رفتار و روی‌کرد حاکمان را به‌شدت تمام مورد انتقاد قرار می‌داد و انتخاب مقام‌های دولتی را از سوی حاکمان براساس تعصب قومی- نژادی، زبان و سایر عرضیات می‌دانست و خود همیشه احراز مناصب دولتی را براساس تعهد و تخصص حق هر مسلمان می‌پنداشت. این مسأله زمانی با‌اهمیت‌تر می‌شود که حق مشارکت در امور دولت‌داری و امور سیاسی برای هر مسلمان براساس آیات و روایات به اثبات می‌رسد. این پژوهش که به بررسی این مسأله پرداخته است، در پی پاسخ به این سؤال بوده که: امام ابوحنیفه چه نظر و دیدگاهی در قبال حق مشارکت در امور سیاسی و دولت‌داری داشت و معیارهای انتخاب در مناصب دولتی ازنظر وی چه بود؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با کمک از منابع کتاب‌خانه‌یی، به این نتیجه دست‌یافتیم که امام ابوحنیفه مشارکت در امور سیاسی و دولت‌‌داری را حق همه مسلمانان می‌دانست و تنها معیارهای انتخاب مقامات دولتی ‌را تعهد و تخصص یا همان تقوا و کاردانی اشخاص می‌دانست و هیچ نوع تعصبی را در این زمینه قبول نداشت.

Keywords

• امام ابوحنیفه
• حق مشارکت
• سیاست
• دولت‌داری
• تعهد و تخصص