Obowiązek badania przez sąd krajowy z urzędu abuzywności klauzuli umownej, a gwarancja skutecznej ochrony interesów konsumenta

Abstract

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu zamierzonej przez unijnego ustawodawcę ochrony konsumentów sąd krajowy jest zobowiązany do przywrócenia – w każdym wypadku i niezależnie od przepisów prawa krajowego – rzeczywistej równowagi kontraktowej pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą-profesjonalistą. Gwarancja skutecznej ochrony konsumentów oznacza zbadanie czy sporne postanowienie umowne zostało indywidualnie uzgodnione przez przedsiębiorcę i konsumenta, a także wykorzystanie wszystkich możliwych środków, aby uwzględnić również z urzędu niedozwolony charakter postanowienia umownego, nawet jeśli sąd ocenia, że konsument tego aspektu nie podniósł na żadnym etapie procesu. Funkcjonujące dwa mechanizmy kontroli, tj. kontrola abstrakcyjna oraz incydentalna mają wspólny i zarazem nadrzędny cel, którym jest zagwarantowanie konsumentom ochrony, co najmniej na poziomie wyznaczonym postanowieniami dyrektywy 93/13/EWG, czy to przez Prezesa UOKiK jako organu administracji publicznej, czy to przez polskie sądy powszechne.

Keywords

• ochrona konsumenta
• badanie z urzędu abuzywności klauzuli umownej