Lenin z mongolską twarzą…? Chiny i komunizm chiński w polskiej literaturze fantastycznonaukowej

Abstract

Tematem artykułu jest obraz Chin i chińskiego komunizmu w polskiej literaturze fantastycznej dwudziestolecia międzywojennego oraz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Analizy obejmują zarówno powieści katastroficzne poświęcone problematyce „żółtego zagrożenia” (Witkiewicz, Nienasycenie; Barszczewski, Czandu), jak i socrealistyczne powieści fantastycznonaukowe (Lem, Astronauci; Obłok Magellana), w których tematyzacji lub problematyzacji poddane zostały: chiński komunizm, ekspansja cywilizacyjna oraz polityczna i militarna Chin czy wreszcie internacjonalistyczna, multikulturowa utopia komunistyczna z udziałem Chin/Chińczyków. Osią problemową szkicu jest analiza diagnoz społecznych oraz technologicznych i cywilizacyjnych prognoz wpisanych w literaturę fantastycznonaukową, a także próba dekonstrukcji stereotypu chińskiego/azjatyckiego komunisty jako figury politycznego dyskursu wpisanego w spór między kolonialnym resentymentem Europejczyków a modernizacyjnym potencjałem komunizmu w XX wieku.

Keywords

• science fiction
• komunizm
• chiny
• żółte niebezpieczeństwo
• katastrofizm