اثر تمرین ورزشی و رژیم غذایی، به تنهایی، بر هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) و گلوکز ناشتا در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک: مطالعه‌ی مرور نظام‌مند فراتحلیل

Abstract

مقاله مروریمقدمه: بیماری دیابت نوع یک (Type 1 Diabetes) T1D، یک بیماری خودایمنی است. بهترین راه کنترل T1D، کنترل سطح قند خون، تغییر سبک زندگی از جمله رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی است. هدف از مطالعه‌ی حاضر، بررسی اثر تمرین ورزشی و رژیم غذایی، به تنهایی، بر هموگلوبین گلیکوزیله (glycated hemoglobin, HbA1c) و گلوکز ناشتا در بیماران T1D بود.روش‌ها: جستجوی سیستماتیک در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Web of Science، Scopus و Google Scholar برای مقالات انگلیسی منتشر شده تا اکتبر 2022 انجام شد. فراتحلیل برای بررسی اثر تمرین ورزشی و رژیم غذایی، به تنهایی، بر HbA1c و گلوکز ناشتا در بیماران مبتلا به T1D انجام گردید. تفاوت میانگین استاندارد شده (Standardized mean difference) SMD، تفاوت میانگین وزنی (Weighted mean difference) WMD و فاصله‌ی اطمینان 95 درصد با استفاده از مدل اثر تصادفی محاسبه شد.یافته‌ها: نتایج 14 مطالعه با 637 دختر و پسر مبتلا به T1D نشان داد که تمرین ورزشی، سبب کاهش معنی‌دار HbA1c (0/03 = P، 0/55- = SMD) در بیماران T1D نسبت به گروه شاهد شد. اما تمرین ورزشی، سبب کاهش معنی‌دار گلوکز ناشتا (0/07 = P، mg/dL14/28- = WMD) در بیماران T1D نسبت به گروه شاهد نشد. همچنین رژیم غذایی باعث کاهش معنی‌دار HbA1c (0/6 = P، 0/04- = SMD) و گلوکز ناشتا (0/1 = P ،mg/dL 18/52- = WMD) در بیماران T1D نسبت به گروه شاهد نشد.نتیجه‌گیری: مطالعه‌ی حاضر نشان داد که تمرین ورزشی به عنوان یک راهکار غیردارویی برای کاهش HbA1c برای بیماران T1D پیشنهاد می‌شود. با توجه به نتایج فراتحلیل حاضر، مناسب‌ترین شیوه‌ی تمرین برای کاهش HbA1c، تمرین ترکیبی است. اما رژیم غذایی به تنهایی اثری بر HbA1c در بیماران T1D ندارد.

Keywords

• تمرین ورزشی
• رژیم غذایی
• هموگلوبین گلیکوزیله
• گلوکز
• دیابت نوع یک