تحقیقات آفات گیاهی (May 2021)

سمیت تدخینی سه اسانس گیاهی روی Phthorimaea operculella (Zeller) و تأثیر آن روی درصد پارازیتیسم زنبور Trichogramma brassicae (Bezdenko)

  • مینا جعفری,
  • هوشنگ رفیعی دستجردی,
  • قدیر نوری قنبلانی,
  • علی اصغر فتحی,
  • مهدی حسن پور,
  • عسگر عباداللهی

DOI
https://doi.org/10.22124/iprj.2021.4846
Journal volume & issue
Vol. 11, no. 1
pp. 71 – 85

Abstract

Read online

در پژوهش حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس­های گیاهان مرزنجوش، ریحان و نعناع روی بید سیب­زمینی (P. operculella) مورد مطالعه قرار گرفت. درصد پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید T. brassicae روی تخم­های بید سیب­زمینی تیمار شده با غلظت زیرکشنده اسانس­ها هم در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. تجزیه اجزای شیمیایی اسانس­ها توسط گاز کروماتوگرافی- طیف­سنج جرمی نشان داد که کارواکرول (02/26 درصد)، استراگول (27/62 درصد) و کاروتاناستون (47/57 درصد) به ترتیب ترکیبات اصلی اسانس­های مذکور می­باشند. بر اساس مقادیر LC50 برای اسانس­های مرزنجوش، ریحان و نعناع (به ترتیب 59/3 ، 53/2 و 37/2 میکرولیتر بر لیتر هوا)، اسانس نعناع بالاترین مقدار سمیت را در مقایسه با سایر اسانس­های گیاهی برای تخم بید سیب­زمینی داشت. غلظت کشنده 30 درصد (LC30) اسانس­های گیاهی (به ترتیب 61/2، 20/1و 81/1میکرولیتر بر لیتر هوا) برای بررسی اثرات زیرکشندگی استفاده شدند. غلظت زیرکشنده اسانس­های گیاهی به طور معنی­داری روی پارامترهای زیست بید سیب­زمینی تأثیر گذاشت. کوتاه­ترین و طولانی­ترین طول دوره پیش از تخمگذاری کل (TPOP) به ترتیب در تیمار شاهد (60/19 روز) و اسانس ریحان (19/22 روز) مشاهده شد. مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) در تیمارهای شاهد و اسانس­های گیاه مرزنجوش، ریحان و نعناع به ترتیب 19/0، 11/0 و 12/0 و 10/0 بر روز بود. هم­چنین، بیشترین درصد پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید تریکوگراما روی بید سیب­زمینی بعد از تیمار شاهد (11/81 درصد) در اسانس گیاهی ریحان (44/64 درصد) ثبت شد. نتایج نشان می­دهد که کاربرد همزمان زنبور پارازیتوئید و اسانس­های گیاهی گزینه مناسبی برای مدیریت جمعیت بید سیب­زمینی در انبارها می­باشد.

Keywords