بررسی حضور کلی‌فرم‌ها و ایشریشیا کولای مقاوم به آنتی بیوتیک در ساحل دریای خزر - استان گیلان

Abstract

سابقه و هدف: در سال‌های گذشته بسیاری از نواحی ساحلی در معرض خطرات ناشی از آلاینده‌ها قرار گرفته‌اند. حضور باکتری‌های بیماری‌زا در سواحل تفریحی مشکلاتی را در این نواحی ایجاد کرده است. مقاوم شدن این باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها شرایط را بد‌تر نیز کرده است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی حضور کلی‌فرم‌ها و باکتری ایشریشیا کولای (E. coli) مقاوم به آنتی‌بیوتیک به عنوان باکتری شاخص در خط ساحلی دریای خزر در استان گیلان انجام شد. مواد و روش‌ها: نُه منطقه ساحلی پربازدید در استان گیلان شامل رودسر، چمخاله، امین آباد، جفرود، ساحل قو (انزلی)، رضوان‌شهر، گیسوم، ساحل زمرد (حَویق) و آستارا برای مطالعه انتخاب شدند. نمونه‌برداری در سه تکرار از عمق 20-0 سانتی‌متر شن ساحلی انجام شد. تعداد کلی‌فرم‌ها در نمونه‌ها در محیط ائوزین-متیلن بلو شمارش شد و pH و EC نمونه‌ها نیز در سوسپانسیون دو به یک شن به آب مقطر اندازه‌گیری شد. سپس باکتری E. coli از کلی‌فرم‌ها انتخاب شد و مقاومت آن به عنوان باکتری شاخص در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به روش پخشیدگی دیسک روی محیط مولر-هینتون آگار بررسی شد. آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف شامل سفالکسین، جنتامایسین، داکسی‌سایکلین، سفتریاکسون، سیپروفلوکساسین و تری‌متوپریم تست شدند. داده‌های pH، EC و تعداد کلی‌فرم‌ها به‌صورت طرح کاملاً تصادفی و داده‌های شاخص ZOI به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی آنالیز شدند و مقایسه میانگین‌ها به روش توکی (05/0>p) انجام شد.یافته‌ها: در همه نقاط نمونه‌برداری شده pH قلیایی بود و بیشترین میزان آن در شن ساحل جفرود (4/8) به دست آمد. بیشترین میزان EC در شن ساحل امین‌آباد (dS m-1 6/3) به دست آمد و تفاوت آن با دیگر نقاط معنی‌دار بود (05/0>p). بیش‌ترین تعداد کلی‌فرم‌ها در ساحل زمرد در حویق (Log CFU g-1 8/5) به دست آمد. برهم‌کنش نوع منطقه نمونه‌برداری در آنتی‌بیوتیک بر قطر ZOI باکتری E. coli نشان داد که در سه منطقه ساحلی آستارا، گیسوم و رضوانشهر باکتری E. coli به هیچ‌کدام از آنتی‌بیوتیک‌های بررسی شده مقاوم نبود. در شش نقطه ساحلی دیگر در همه آنها به جز ساحل قو (انزلی) باکتری E. coli به سفالکسین مقاوم بود. در جفرود باکتری E. coli تنها به سفالکسین مقاوم بود. درحالی‌که در رودسر، چمخاله (سواحل شرق گیلان) ساحل قو و ساحل زمرد باکتری E. coli به سفتریاکسون نیز مقاومت نشان داد. نتیجه‌گیری: در کل، سواحل بخش غربی نسبت به شرق و مرکز گیلان pH و EC کمتر و تعداد کلی‌فرم‌های بیشتری داشتند. در شن ساحلی همه مناطق بررسی شده تعداد کلی‌فرم‌ها بیشتر از حد استاندارد مناطق تفریحی بود. در شن سواحل شرق گیلان یعنی سواحل چمخاله و رودسر، باکتری E. coli به سفالکسین و سیپروفلوکساسین مقاومت نشان داد. بنابراین، مدیریت آلودگی‌های میکروبی به ویژه آنهایی که در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم هستند، در سواحل شرق گیلان نیاز به توجه بیشتری دارد.

Keywords

• چمخاله
• رودسر
• سفالکسین
• سفتریاکسون
• قطر هاله بازدارندگی