Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi (Dec 2022)

AHP, BULANIK AHP, LBWA VE COPRAS YÖNTEMLERİ İLE TEDARİKÇİ DEĞERLENDİRME: DEMİRYOLU SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

  • Cansel Çimen,
  • Dilşad Topuz,
  • Meryem Uluskan

DOI
https://doi.org/10.31796/ogummf.1068384
Journal volume & issue
Vol. 30, no. 3
pp. 412 – 430

Abstract

Read online

Artan rekabet koşulları ile birlikte işletmelerin tedarikçilerine olan bağımlılığı her geçen gün artarak devam etmektedir. Tedarikçiler ile yapılan iş birliği sadece ürün bazında kalmamakla birlikte üretilen ürünlerin dağıtımı, pazarlanması, dış yaptırımı ya da hizmet alımı şeklinde de olabilir. Bu sebeple tedarikçi seçimi sadece özel sektörde faaliyet gösteren işletmeler için değil, kamu işletmeleri için de büyük önem arz etmeye başlamıştır. Bu çalışmada, demiryolu sektöründe faaliyet gösteren bir kamu kurumu için tedarikçiler Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (ÇKKV) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu yöntemlerden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) ve Düzey Temelli Ağırlık Değerlendirmesi (LBWA) yöntemleri ile kriterler ağırlıklandırılmış ve Karmaşık Oransal Değerlendirme (COPRAS) yöntemi ile de alternatifler sıralanmıştır. Uygulamada 61 tedarikçi, 4 ana kriter ve 9 alt kriter üzerinden değerlendirilmiştir. AHP yöntemi, kriter ağırlıklandırmada etkin çözümler vermesi ve diğer yöntemler ile birlikte kullanılabilir olması sebebi ile tercih edilmiştir. Çalışmada öznel kriterlerin sayısının fazla olması sebebi ile BAHP yöntemi kullanılarak belirsizliklerin giderilmesi amaçlanmıştır. LBWA yöntemi, literatürde yeni kullanılmaya başlanmış bir yöntem olması ve geniş kullanım alanına sahip olmaması sebebi ile çalışmaya dahil edilmiştir. Bu şekilde üç farklı yöntem kullanılarak, farklı kriter ağırlıklandırma yöntemlerinin sıralama üzerindeki etkisi ve literatürde yeni bir yöntem olan LBWA yönteminin tedarikçi seçimi problemine uygulanabilirliği ve problem üzerindeki etkinliği araştırılmıştır. COPRAS yöntemi ile gerçekleştirilen sıralama sonucu en iyi yedi tedarikçi belirlenmiş ve bu tedarikçilerin her üç ağırlıklandırma yöntemi için de (AHP, BAHP ve LBWA) benzer şekilde sıralandığı görülmüştür.

Keywords