جستارهای اقتصادی (Sep 2023)

واکاوی تطبیقی ـ انتقادی نظریه توزیع شهید صدر و اندیشمندان اقتصاد کلاسیک و نئوکلاسیک؛ رهیافتی ریاضی در چارچوب الگوی نسل‌های تداخلی؛ (دلالت‎های راهبردی برای اقتصاد ایران)

  • مجتبی حسنی قره تپه,
  • محمدمهدی مجاهدی موخر,
  • محمدجواد نوراحمدی,
  • سیدمحمدرضا سید نورانی,
  • مرتضی خورسندی

DOI
https://doi.org/10.30471/iee.2024.10010.2398
Journal volume & issue
Vol. 20, no. 40
pp. 191 – 222

Abstract

Read online

نظریات توزیع تحدیدکنندۀ روابط اقتصادی کنشگران اقتصاد و مشخص‌کننده چگونگی توزیع ثروت و درآمد در میان آنهاست. این نظریات را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد: نظریه توزیع قبل از تولید، نظریه توزیع کارکردی و نظریه توزیع مجدد. شهیدصدر مباحثی تفصیلی ناظر به هر سه ساحت توزیع مطرح کرده است. هرچند اقتصاددانان سرمایه‌داری نیز نظریات توزیعی متعددی را بیان کرده‌اند، اما این نظریات در ابتدا متمرکز بر توزیع کارکردی بوده و درادامه به بررسی ابعاد توزیع مقداری درآمد متمرکز شده است. تحلیل ساختار و مبانی قریب این نظریات و نسبت‌سنجی آن با نظریه توزیع شهیدصدر، مدل‌سازی رویکرد توزیعی شهیدصدر در بستر الگوی نسل‌های همپوشان و استخراج دلالت‌های راهبردی برای اقتصاد ایران هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد اقتصاددانان سرمایه‌داری به‌دلیل التزام به اصول مکتبی اقتصاد سرمایه‌داری (آزادی تملک، آزادی بهره‌برداری و آزادی مصرف) امکان ارائه یک راهکار دائمی برای حل مسئله توزیع نابرابر را ندارند. پس از تعریف تابع مطلوبیت بین‌نسلی و قید بودجه الگوی نسل‌های همپوشان هم‌راستا با نظریه توزیع شهیدصدر اثبات می‌َشود که انباشت سرمایه در حالت پویا باوجود تغییرات اعمال شده برقرار است و دستیابی به یک تعادل پایدار توأم با توجه به عدالت نیز تضمین می‌شود.

Keywords